ALGEMEEN > Raku, Naked raku, Pitfire > twee onbegrijpelijke raku stoken
Hallo allemaal.
Op raku gebied heb ik heel veel ervaring maar vandaag is me iets overkomen waarop ik geen duidelijk antwoord weet....
Mijn raku stook verliep als altijd.
Mijn raku glazuren zijn dezelfde als altijd en ik boek hier altijd voortreffelijke resultaten mee.
De glazuren zijn dus niet te dik of te dun opgebracht.
De plaats van de werkstukken op de ovenplaat waren zonder meer goed.
De raku oven was niet vochtig en het zaagsel ook niet.
In de stoken zijn een paar werkstukken meegestookt waar een kopermat op was aangebracht. Dit werk is net als anders goed gelukt.
De glazuren vertonen echter geen of weinig glans, de hele transparante stook is mat.
De gekleurde glazuren vertonen allemaal blazen en beide gevallen heb ik nog nooit eerder gehad.
Meteen een test op mijn incasseringsvermogen gedaan en die werkt kopermat goed. :-)
In mijn atelier heeft het, ondanks dat het geisoleerd is, gevroren afgelopen week en dat was te zien aan de bevroren klei die daar stond. Het geglazuurde werk heeft de afgelopen 2 weken in mijn atelier gestaan.
Nu heb ik in de eerste instantie gedacht dat het biscuit gebakken, geglazuurde werk daar gemakkelijk kon staan maar ik zet daar nu een vraagteken bij????
Dit is namelijk het enige gebeuren wat anders is dan normaal.
Nu staat er nog meer werk in het atelier te wachten op een stook maar ik wacht maar even op de gouden tip?
Ik hoop dat ik dingen duidelijk heb kunnen formuleren zodat iemand hier een verklaring voor kan zetten??
Alvast hartelijk bedankt.
Groetjes: Marrie.
Op raku gebied heb ik heel veel ervaring maar vandaag is me iets overkomen waarop ik geen duidelijk antwoord weet....
Mijn raku stook verliep als altijd.
Mijn raku glazuren zijn dezelfde als altijd en ik boek hier altijd voortreffelijke resultaten mee.
De glazuren zijn dus niet te dik of te dun opgebracht.
De plaats van de werkstukken op de ovenplaat waren zonder meer goed.
De raku oven was niet vochtig en het zaagsel ook niet.
In de stoken zijn een paar werkstukken meegestookt waar een kopermat op was aangebracht. Dit werk is net als anders goed gelukt.
De glazuren vertonen echter geen of weinig glans, de hele transparante stook is mat.
De gekleurde glazuren vertonen allemaal blazen en beide gevallen heb ik nog nooit eerder gehad.
Meteen een test op mijn incasseringsvermogen gedaan en die werkt kopermat goed. :-)
In mijn atelier heeft het, ondanks dat het geisoleerd is, gevroren afgelopen week en dat was te zien aan de bevroren klei die daar stond. Het geglazuurde werk heeft de afgelopen 2 weken in mijn atelier gestaan.
Nu heb ik in de eerste instantie gedacht dat het biscuit gebakken, geglazuurde werk daar gemakkelijk kon staan maar ik zet daar nu een vraagteken bij????
Dit is namelijk het enige gebeuren wat anders is dan normaal.
Nu staat er nog meer werk in het atelier te wachten op een stook maar ik wacht maar even op de gouden tip?
Ik hoop dat ik dingen duidelijk heb kunnen formuleren zodat iemand hier een verklaring voor kan zetten??
Alvast hartelijk bedankt.
Groetjes: Marrie.
14 antwoorden
-
Marrie,
Ik heb zo een zeer sterk vermoeden dat het wat te maken heeft met de gasdrukmeter, of de ontregeling ervan. Het enige wat er goed uit kan komen is net "kopermat". Glazuren worden mat, vergelen en trekken in blaasjes (tweedegraads zonnebrand). Er is een teveel aan gas in je oven gepompt en daardoor een overmaat aan carbon en andere verbrandingsgassen. Zelf ga ik nooit boven 1 Bar. Aan 1/2 Bar heb ik al voldoende om in 30min. 1000°C te halen. Kijk dit even na. En vochtig zaagsel is gunstig voor het inroken. Dit is zeker geen probleem. Laat iets weten of dit het euvel zou kunnen zijn. -
Lucien.
Bedankt voor je antwoord.
Ik sluit je vermoeden niet uit.
Het zou best kunnen dat het daaraan ligt.
Uitgaand van dit gegeven begrijp ik dan echter niet waarom dit in al die jaren nog niet eerder is voorgekomen.
De glazuren zijn echter niet vergeeld.
Wanneer jij, eigenlijk nét als ik, denkt dat het niet aan de vorstige ruimte kan liggen waarin het werk met opgebrachte glazuren heeft gestaan, dan kan misschien gezien de verdere omstandigheden dit mogelijk de enige reden zijn.
Ik laat weten of dit het euvel zou kunnen zijn.
Duurt nog wel even, maar je hoort nog van me.
Groetjes: Marrie. -
Zou het kunnen dat je pyrometer de verkeerde temperatuur aangeeft door los draadje??En zodoende te laag gebakken.
Vera -
De pyrometer is zonder meer goed, Vera.
Toch fijn dat je even meedenkt.
Van een vriendin heb ik begrepen dat extreme vochtigheid ook het probleem zou kunnen zijn.
Met de afglopen vorst-dooi periode zou er vocht in een werkstuk kunnen trekken.
Is het mogelijk dat zich daardoor zulke grote blazen vormen??
Voor een volgende stook ben ik van plan om het werk eerst op te warmen / drogen??? in een verwarmde ruimte.
Marrie.
-
Marrie,
Vocht kan geen reden zijn. Indien er te veel vocht in het werkstuk zou zitten, zou dit beneden de 150°C reeds stuk springen. Blazen kunnen zich echter maar vormen na het verwekingspunt van het glazuur. Doordat er een malfunctie ontstaat bij het fusie-proces van de mineralen door een fusie met bv. koolstof (pre-reductie) gaat het glazuur niet naar behoren uitsmelten en zelfs blazen vormen door de opgespaarde gassen. Je kan de drukmeter van je brander testen door na te gaan of er aan de uitgang een vuurkegel te zien is. (donkere ruimte of achtergrond gebruiken) Dit zou niet mogen zijn. De druk terugschroeven tot de vuurgloed-kegel is verdwenen. Deze druk mag nooit hoger zijn, of je bent in reductie. Laat ons iets weten. -
Ik heb gisteren een nieuwe drukmeter besteld, Lucien.
Die zal met een aantal dagen wel binnen komen.
Nadat deze er op is geplaatst ga ik verder met raku stoken. Zowiezo handig om er twee te hebben, ik heb ook 2 raku ovens.
De nieuwe zal dan een goed beeld moeten geven van de druk die ik heb.
Ik laat weten hoe het is verlopen.
Bedankt voor je goede raad.
Marrie. -
Vera,
Een pyrometer gebruiken bij een Raku-stook is een grote dwaling. Als Chõjirõ zich maar niet in zijn graf gaat keren en de toorn ende vloek van de Vuurgod op deze ketters laat neerkomen.
Vera...enkel het oog der ervaring kan bepalen of als het glazuur is uitgesmolten naar behoren. Zet het werkstuk zo, dat je het smeltproces kunt zien! Niks mooier dan dit te zien voltrekken. Gebruik als debutant een zaklantaarn voor dit doel. Werp een bundel van verhelderend licht op het glazuur. Als dit een olie-achtige glans laat blijken is het tijd dat je, ofwel gaat reduceren, of het stuk gaat lichten, al dan niet met rook-reductie.
Als een defecte pyrometer de oorzaak van dit misbaksel is, wee het gebeente van deze ketters, want de vloek is onafwendbaar, dat is duidelijk! -
Lucien,
Voor beginners kan het een heel goed hulpmiddel zijn.
En inderdaad zou ik aanraden om regelmatig te kijken en zo ervaring om te doen.Maar er zijn volgens mij genoeg raku stokers die zonder ervaring geboren zijn,en zelf aan de slag gaan zonder cursus of wat dan ook. Dan is het een handig hulpmiddel.
-
Hallo Vera,
Probleem is wel dat ik deze onzin ook waarneem bij de "gevorderden".
Hulpmiddelen worden hier wel eens als reguliere werkwijze aanzien.
Weet je Vera, ik had de eerste (prototype)elektronische temperatuurregelaar in Europa! ( 1977 ), maar heb als norm steeds de Segerkegels gebruikt omdat dit de enige juiste stookresultaten aangeeft. Wat ik nu merk is, dat men zich enkel op de temperatuursinstelling verlaat en het verband tijd-temperatuur-atmosfeer totaal kwijt is.
Raku stoken is de beste leerschool die er is. Alles wordt hier versterkt en uitvergroot. Spanning in het draaiwerk, onevenwichtig glazuur, slechte montage in opbouwwerk, stookbeheersing, noem maar op ... Waar ik het op en neer van krijg is, dat men raku gaat vulgariseren en introduceren als beginnerspakket. Dit is niet zo. Deze techniek aanwenden om zonder enige opleiding aan de slag te gaan is fout. Zelfs om brooddeeg-popjes te maken gaat men les volgen, of bloemschikken, noem maar op ... maar hooo, kleien leer je al doende. Tekenen kan ook zonder lessen te volgen; je koopt een kleurboek met bladzijden waar nummertjes op staan, en die hoef je maar met elkaar te verbinden. Kleurtjes hebben dan ook een letter. A is rood, B is blauw...
En ik ken echt nie-mand die met ervaring is geboren. Ervaring doet-men-op. En dat heeft een prijs. -
En nog dit Vera,
Ik beweer niet de wijsheid in pacht te hebben, maar wil wel mijn jarenlange ervaring delen met keramisten, of het nu beginners zijn, dan wel gevorderden, hobbyisten of professionelen, maakt me niks uit.
Waar ik niet aan meewerk is de houding van : och, het is maar hobby, of het bezigheidstherapie betreft. De grootste voldoening is toch dat je iets kunt neerzetten wat gezien mag worden, vormgeving buiten beschouwing gelaten. Dat je trots op je resultaat kunt kijken en bedenken dat dit het gevolg is van vallen en opstaan, opzoekingen en uitproberen gedurende vele jaren. De weg ernaartoe is leuker dan de bestemming ( die er nooit komt in keramieken). Dit forum zit vol met keramisten die deze ambitie hebben en hardnekkig oplossingen voor een probleem zoeken. Pro's hebben meestal niet de luxe dagenlang bezig zijn met wat nieuws uitproberen. Daar moet brood op de plank. Hobbyisten hebben mijns inziens het voordeel zich enkel met "ervaringen" te overladen zonder te streven naar produktie. Wie tevreden is met iets wat er wat op lijkt heeft niet mijn sympathie. Ik heb nog bewondering voor een hobbyist die iets kan neerzetten waar ik niet bij kan. Die houd de vlam branden. -
Als iemand met zoveel ervaring zijn kennis wilt delen, is dat op zich al bijzonder. Het moet inderdaad geen toevalstreffer zijn waar je mee bezig bent. Niets is vanzelfsprekend.
-
Lucien.
Ik had beloofd om nog van me te laten horen.
De nieuwe gasdrukmeter is inmiddels geplaatst en geeft inderdaad de indruk dat de oude op één of andere manier niet goed meer was. Dit was vooral te merken aan de tijdsduur die we nodig hadden om tot een goed gesmolten glazuur te komen.
Gisteren hadden we 4 raku-stoken en de eerste drie verliepen perfect met een voortdurende druk van 1/2 bar.
De laatste stook vertoonde echter wederom blazen op het moment dat de glazuur aan het verweken was.
We hebben de druk terug gebracht. (onder 1/2 bar)
De temperatuur in de oven bleef hetzelfde of werd hoger want het was goed te zien dat het smeltproces van de glazuur zich gewoon voorzette. Langzaam verdwenen ook weer de blazen en hebben we de druk weer terug gebracht op 1/2 bar.
Het eindresultaat was prima.
Waarom nu dan tijdens de vierde stook zich blazen op het werk vormden en bij de voorgaande stoken niet zal dan wederom te maken hebben met een teveel aan gas wat in de oven is gepompt ondanks de goede gasdruk van 1/2 bar? Het bewijs hiervan is misschien dat een rode majolica op een werkstuk, heel mooi blauw is geworden... :-)
Het enige verschil was bij de laatste stook dat de gasfles aan de buitenkant wat begon te bevriezen.
Nu weet ik wel, dat ik hem dan in water kan plaatsen maar gezien het laatste korte stukje stoken had ik daar niet zoveel zin meer aan.. :-)
Verder denk ik (eerlijk gezegd) dat, dat toch ook geen invloed gehad kan hebben. De druk was immers goed?
Of ben ik hier helemaal mis mee?
Werkstukjes van de vorige ramp, waarop niet al te grote blazen zaten en die een niet goed uitgesmolten glazuur hadden met de oude gasdrukmeter zijn ook weer opnieuw gestookt.
Allemaal met een goed resultaat.
Bedankt voor de goede raad, Lucien, want ik denk ook inderdaad dat er een groot probleem bij de oude gasdrukmeter heeft gelegen.
Groetjes: Marrie -
Marrie,
Leuk te horen dat het stoken wat beter gaat, maar toch ze er nog wat fout, mijn gevoel. Wil je het volgende nog even nakijken:
- De oppervlakte uitgang moet 2x oppervlakte ingang zijn.
- De tijd dat het glazuur nog niet is uitgesmolten mag er zich geen vuurkegel aan de uitgang vertonen.(enkel bij reductie-fase)
- Indien de ingaande vlam terugslaat of de indruk geeft er niet echt wordt ingezogen, is de gasdruk nog te groot. Bij 0,5 Bar. zou dit niet mogen kunnen.
- De gasbrander mag niet deels de ingang afsluiten. Enkele centimeters tussen brander en ovenwand is wenselijk.(dit om voldoende primaire lucht toe te laten)
- Bij Colemaniet of andere Calciumboraatverbindingen dien je langzamer op te stoken, zoniet kunnen zich in het beste geval zich blaren vormen of zelfs als een wolk uit de oven "verdampen".
Nu ga ik er wel van uit dat je reeds lang vertrouwd bent met bovenvermelde principes, maar in stress-toestanden kun je je aandacht te sterk gaan focussen op één punt. ( en zo hebben de overige raku-stokers ook wat leesvoer op een zondagnamiddag. :-) )
-
Lucien, ik denk dat je al weer uitkomst biedt.
Het heeft met de brander te maken.
Zoals ik al had aangegeven waren we met een groepje aan het stoken.
Door jou schrijven herinner ik me ineens dat ik inderdaad gistermiddag de brander automatisch een stukje van de oven af heb geschoven. Hij heeft een tijd te dicht bij de ingang gestaan. Wat dom van me dat ik die handeling vergeten ben.
Iets later heb ik de blazen op het werk gezien.
Daarna de druk wat afgenomen en nadat de blazen waren verdwenen de druk weer teruggebracht op 0.5 (1/2) bar.
Stress toestanden???? Geen last van stress. Ik beleef veel plezier aan deze vorm van stoken en het liefst in het donker! :-)
Voorlopig hoop ik het vuurtje nog een lange tijd brandend te mogen houden!
Bedankt voor de tips, Lucien.
Marrie.
Deze vraag is gesloten, er kunnen geen antwoorden meer aan worden toegevoegd.