ALGEMEEN > Glazuur - algemeen > rauwglazuren
Rauwglazuren wordt steeds aantrekkelijker omdat je met de helft van de energiekosten kunt volstaan.
Sneller resultaat zien van je werk is natuurlijk ook een inspirerend voordeel!
Glazuren dienen hiervoor wel aangepast te worden.
Ze moeten de bakkrimp van de klei kunnen volgen.
Ik heb nogal eens te maken met afschilferen van het glazuur met aanhangende kleilaag (te hoge krimp van de glazuur?) en afspringen (scherfjes, dus niet de hele glazuurlaag, springen af met name op randjes en andere bolle delen (te weinig krimp van het glazuur?).
Ik bak op 1060 gr. in een simpele oven met opschakelmechanisme en kilnsitter (afslagmechanisme).
Sommige (fabrieks-)glazuren geven totaal geen problemen, andere juist wel.
Ik breng mijn glazuren (aangemaakt met een paar druppels gom door het water) met de kwast aan in twee of drie lagen op de droge scherf.
Ik heb al redelijk wat geëxperimenteerd met bentoniet en alkali-fritte; met wisselend resultaat.
Wie heeft hier ervaring mee?
met vriendelijke groet,
Frans V.
Sneller resultaat zien van je werk is natuurlijk ook een inspirerend voordeel!
Glazuren dienen hiervoor wel aangepast te worden.
Ze moeten de bakkrimp van de klei kunnen volgen.
Ik heb nogal eens te maken met afschilferen van het glazuur met aanhangende kleilaag (te hoge krimp van de glazuur?) en afspringen (scherfjes, dus niet de hele glazuurlaag, springen af met name op randjes en andere bolle delen (te weinig krimp van het glazuur?).
Ik bak op 1060 gr. in een simpele oven met opschakelmechanisme en kilnsitter (afslagmechanisme).
Sommige (fabrieks-)glazuren geven totaal geen problemen, andere juist wel.
Ik breng mijn glazuren (aangemaakt met een paar druppels gom door het water) met de kwast aan in twee of drie lagen op de droge scherf.
Ik heb al redelijk wat geëxperimenteerd met bentoniet en alkali-fritte; met wisselend resultaat.
Wie heeft hier ervaring mee?
met vriendelijke groet,
Frans V.
17 antwoorden
-
Hallo Frans,
Dit kan verschillende oorzaken hebben. Om een juiste diagnose te stellen hebben we nodig: de krimp van de klei tussen droog en glazuurbrand in %. Ik denk dat het niet de glazuren zijn, maar de klei zelf. Wat voor klei is het, eventueel de samenstelling. Als er veel vrije kwarts in zit en het doet zich voor op plaatsen waar de klei-partikels zijn weggewassen onder bv. het draaien, kan dit al een oorzaak zijn. Ik wacht op meer info. Doei. -
Hallo Lucien,
Wat een razendsnelle reactie!
Krimp tussen droog en brand: dat zou ik na moeten kunnen meten!
Is dat nauwkeurig genoeg?
Zó weet ik dat niet.
Het is kleipoeder (SVM-1 van Magma, baktraject 1020-1120 gr.) waar ik gietklei van maak, die ik bak op 1060 gr.
Dat houdt in dat het wegwassen van kleipartikels ws niet de oorzaak is, lijkt me.
Bovendien: niet álle glazuren hebben hier last van.
Het zijn fabrieksglazuren en dus kan ik helaas niets vertellen over de samenstelling.
Bij mijn proefstroken komen beide (volgens mij tegengestelde effecten) voor: het loskrimpen van de toplaag (glazuur met een laagje van de scherf) én afspringen van glazuursplinters.
Na het branden wel te verstaan.
Daarvóór zit alles 'als een huis'!
Ik ben me ervan bewust dat ik een puzzel presenteer met (misschien wel té) veel onbekenden!
Maar het is niet anders.
Ben benieuwd of kennis, ervaring en intuïtie de chaos de baas kunnen worden!
met vriendelijke groet,
Frans V.
-
Voor mij heeft rauwglazuren meer nadelen dan voordelen. Meer kans op breuk tijdens rauwglazuren door opnieuw vocht opnemen, soms moeilijker te hanteren stukken dan wanneer al gebakken. Ook stel je andere eisen aan je glazuren met soms bovenstaand gevolg. Als het werk eenmaal biscuit is gestookt kun je het werk opstapelen zonder breukkans zodat het veel minder ruimte kost. Tenslotte: ik biscuit ongeveer 40 stuks per keer op ongeveer € 10 aan gas, dus waar hebben we het over: 25 ct per stuk. Dat weegt voor mij niet op tegen de nadelen.
-
Hallo Frans,
Ik sluit me aan bij de bedenkingen van Bert.
Voor aardewerktemperaturen is monokwieson niet echt geschikt en daardoor het wisselend succes. Steengoed heeft bv. meer tijd om een buffer op te bouwen. Dit is een zone tussen glazuur en klei die ontstaat door versmelting van beiden. Bij lage aardewerk ben je nog maar pas de fase door van verbrandingsgassen, of het glazuur begint al te smelten. Dit kan spanningen in klei en glazuur doen ontstaan die zich kunnen uiten in zowel de opwarming/krimp of de afkoeling. Indien je glazuur aanbrengt op droge klei, mag het glazuur niet meer dan 20% kleicomponenten bevatten ( ball clay, kaolien, bentoniet, veldspaten ) en indien je op lederharde klei gaat glazuren moeten deze componenten reeds tot 50% van het glazuur uitmaken, en dat is niet zo evident op aardewerktemperatuur. Probeer ook eens een andere klei-samenstelling. Nog een min-punt: gezien je gietklei gebruikt zit je met een dichte massa, vrij van bv. chamotte, wat de klei ook beter laat verluchten en mindere krimp heeft. Alles is op te lossen, maar het sop moet wel de kool waard zijn, niet ? -
Hallo Lucien en Bert,
Dank voor jullie waardevolle en nuchtere reactie.
Wel jammer trouwens, al die nadelen, want het leek zo'n mooie en logische gedachte...
Het is duidelijk dat ik me er niet in moet vastbijten!
Misschien wat blijven experimenteren naast het gebruikelijke proces?
met vriendelijke groet,
Frans V. -
Hallo Frans,
Niet omdat het ongebruikelijk is monokwieson op aardewerk dat je de opgedane ervaringen opzij hoeft te schuiven. Hoe dan ook zijn er meer nadelen dan voordelen aan vast. Zoek in elk geval een klei met zo weinig mogelijke krimp, gezien die ook de minste verbrandingsgassen zal produceren. Laat ons je ervaringen weten. Succes. -
Ik glazuur en schilder al jaren veel werk rauw,het heeft grote voordelen.Ik gebruik het kleefmiddel optapix zodat ik mijn glazuur in een vroeg leerhard stadium aan kan brengen.Ook in het boek ' glazuren 'van F.Wesselink wordt rauwglazuren aanbevolen.
Rob -
Hallo Rob,
Op welke temperatuur stook jij rauwglazuur ? En Optapix, is dit een CMC - lijm ?
-
Ho ja, je hebt het ook over de aanbeveling van rauwstoken door F.Wesselink. In mijn versie van 1978 staat, ik citeer: " Het in één keer bakken van scherf en glazuur behoeft geen aanleiding te geven tot glazuurfouten. Alle fouten die kunnen optreden in een, op biscuit waar in een tweede gladbrand opgebakken glazuur kunnen uit de aard der zaak ook éénmaal bakken voorkomen, zullen zich zelfs soms eerder voordoen daar de, tegelijk met glazuur bakkende, scherf nog geen stabiel geheel is, zoals de biscuitscherf. Een zeer goede hechting kan echter zeker verkregen worden bij het in één brand bakken van scherf en glazuur, zodat hier, naar de schrijver meent, zeker voor éénvoudige massa-artikelen, gezien de enorme besparing, een weg open ligt, die trouwens reeds veel wordt toegepast."
- Als er al een aanbeveling is, over welke temperaturen heeft die het ?
- Gezien die aanbeveling naar de industriële keramiek gaat, voel ik me hier niet aangesproken.
- Bij unica is de kans groter op draai- of boetseerfouten dan bij industriële keramiek, en zo meer schade kan aanrichten dan besparing.
- Zoals Frans heeft ervaren, zijn niet alle glazuren compatibel met elke klei-type, welk een probleem, op industiëel niveau, slechts eenmaal dienen te worden opgelost en maakt men de gebruikte glazuren voor dit welbepaald doel zelf aan.
-
Wat een goed bericht!
Praktijkervaring op dit gebied lijkt niet dik gezaaid.
Kun je aangeven of er, behalve praktische punten als hanteerbaarheid e.d., in het uiteindelijke resultaat veel verschil zit in leerhard en droog glazuren wat betreft afspringen, loskrimpen en dat soort zaken.
Ik glazuur "droog" en loop veel tegen deze perikelen aan, zoals hierboven al eerder in dit forum aangegeven.
Wat doe jij om droog- en bakkrimp van de glazuur aan die van de klei aan te passen.
De vraag is misschien wat erg 'kort door de bocht', maar ik hoop dat je er toch wat over kunt zeggen.
met vriendelijke groet,
Frans Verheijen -
Ik stook op 1070 C.De optapix werkt sterk verlijmend en ook als medium voor de onderglazuren.Alles wordt in het (vroege)leerhard stadium van de klei aangebracht.Op droge klei aanbrengen geeft de problemen.Een aantal kleien heb ik in de praktijk getest de wb30pm,k140,k130,k123 en heb hier geen problemen mee.
Wesselink doelt mijn inziens met zijn aanbeveling voor 'industriële toepassing' op de enorme energie besparing en het feit dat rauwglazuren goed samengaat met dunwandig werk(b.v.met gietklei).Gietklei en dunwandig werken in zijn algemeen,heeft echter ook vele creatieve toepassingen, ook voor unica.Met de k140,k130 en de k123 werk ik wat dikker.
Rob -
Hallo Rob,
Dank voor je waardevolle aanwijzingen!
Ga het binnenkort uitproberen.
Nog wel een paar vragen.
Werk je met fabrieks- of zelf samengestelde (uitgedokterde) glazuren?
En werkt optapix vergelijkbaar met arabische gom?
Hier werk ik mee, maar weet niet of dat niet mede oorzaak van sommige problemen is.
Bij mijn leverancier kennen ze optapix trouwens niet.
Is het synoniem voor peptapon?
Heel goed ook dat je onderstreept dat gietklei creatieve toepassingen kent.
Over het algemeen wordt hier louter "industrieel" tegen aangekeken.
met vriendelijke groet,
Frans V. -
Wesselink bedoeld hier dat monokwison wél rendabel is op industriële hoeveelheden en heeft niet, net als ik, de bedoeling neer te kijken op een giet-productie. De gebruikte technieken hebben niks van doen met de aangebrachte creativiteit. Ik heb Inez De Booij trouwens als voorbeeld gebruikt in het boek HET ATELIER, DE WERELD VAN 12 KERAMISTEN. Nochmaals Frans, ik kijk uit naar al je positieve ervaringen met monokwieson en gieten, zodat allen er wat van kunnen opsteken. Techniek is geen kunst. Kunst is wat je met techniek doet.
-
Frans,ik werk met fabrieksglazuren die soms aangepast zijn met een fritte.Ik denk dat optapix vergelijkbaar is met arabische gom of behangerslijm.Optapix is echter ontworpen speciaal voor glazuren.Je zou er voor kunnen kijken in de catalogus bij de leveranciers op de keramiek startpagina.
Over het aanmaken van optapix;
http://oud.klei.nl/forum/showthread.aspx?tid=5527
Rob -
Frans, zeer uitgebreide informatie vind je in het technisch infoblad: glazuurhulpstoffen van het EKWC.
-
Rob, Gerrit en Lucien, veel dank voor jullie praktische aanwijzingen.
Ik ben weer wat positieve prikkels rijker en voorlopig van de straat...
Ik neem me voor het resultaat te melden op het moment dat ik er wat grip op krijg!
Eventuele aanvullingen blijven natuurlijk welkom!
met vriendelijke groet,
Frans V. -
Hallo Frans V
Toen ik in 1956 voor het eerst kennis maakte met het pottenbakkersvak zag ik al rauwglazuren
In die werkplaats werden onder andere schoorsteenpotten en kraaienkappen gemaakt.
Je kent ze misschien wel die bruine pijpen die uit de schoorsteen steken (soms met zo'n kraaienkap er op)bij oudere huizen op het dak.
De glazuur die werd gebruikt bestond uit 70% klei (dezelfde klei waar het product van gemaakt was) en 30% loodmenie.
De afstooktemperatuur was 920 graden Celsius
Loodmenie staat nu op de lijst van verboden grondstoffen.
Nu nog houden we vast aan rauwglazuren.
De resultaten zijn te zien op : www.ecripottenbakkers.nl
Alleen de lusters worden nog eens gebakken op lage temperaturen.
Het toverwoord is zelf glazuren samenstellen.
Met een klein aantal grondstoffen is een heel behoorlijke glazuur te maken voor bijna elke gebruikelijke temperatuur.
Enkele voorbeelden van glazuren op 1060 zijn te zien op http://04glazes.blogspot.com.
Aangepast op de grondstoffen die hier verkrijgbaar zijn heb je een leidraad.
Fabrieksglazuren zijn niet altijd geschikt voor deze manier van aanbrengen.
Frans
Deze vraag is gesloten, er kunnen geen antwoorden meer aan worden toegevoegd.