ALGEMEEN > Techniek > Hoe kun je kromtrekken van platen tegengaan?
Hoi,
Ik heb een kort vraagje.. Hoe kan ik mijn werk plat en recht houden? Ik werk veel met platen of langwerpige vormen. Hoe kun je het krom trekken tegen gaan, zowel tijdens drogen en bakken? Welke trucjes passen de bekende tegelfabrikanten toe om alles netjes kaarsrecht en plat te houden?
dank, Dion Kieft
Ik heb een kort vraagje.. Hoe kan ik mijn werk plat en recht houden? Ik werk veel met platen of langwerpige vormen. Hoe kun je het krom trekken tegen gaan, zowel tijdens drogen en bakken? Welke trucjes passen de bekende tegelfabrikanten toe om alles netjes kaarsrecht en plat te houden?
dank, Dion Kieft
35 antwoorden
-
Hallo Dion,
Tegelfabrikanten persen onder hoge druk poederklei in een vorm. Er komt dus geen water of drogen aan te pas, in tegenstelling tot hoe kleine ateliers werken.
Hoe ga jij nu te werk? Welke klei, hoe vorm je de plakken, hoe droog je nu die plakken enz. Een hele cursus op een mailtje zetten is ondoenlijk. -
Dag Dion,
tip:
Als je uitgerolde plakken tussen gipskarton/giproc legt dan drogen ze daar langzaam tussen.
Dan blijven ze prima vlak tijdens het droogproces.
De gipskarton wel goed laten drogen na gebruik anders gaan het papier schimmelen.
succes, Hans -
Dion,
Je kan ook de plakken snijden uit een blok klei met een harp. Dit reduceerd aanmerkelijk de spanning die optreed bij uitrollen. -
Het kan ook te maken hebben met het uitrollen als dit met de hand gebeurd.Namelijk de richting van het rollen,voordat je hem een andere kant wil rollen zou je het werkstuk om moeten draaien.(dit omdat klei een geheugen heeft)Of op moeten tillen.Drogen doe ik tussen 2 planken die niet gelakt zijn en dus vocht opnemen.
groet Vera -
Hallo Vera,
Kun je even verklaren wat je bedoeld met "klei heeft een geheugen" ? Nu lijkt het me zeer op de "apfelstrudel"-deeg methode.
En wat is er mis met gipskarton ? Welke houtsoort is hiervoor het best geschikt ? -
Geen bericht.
-
-
Heeft een apfelstrudel - deeg een geheugen???
Het geheugen moet je zien als allemaal kleine deeltjes klei die in een richting worden geduwd.En de spanning wordt weer onderbroken als je de kleiplaat optilt.Rol je allerlei kanten op met de rolstok en til je de plaat niet op dan weet de klei niet meer welke richting het die moet en dit vergroot de kans op kromtrekken.
Zo heb ik het geleerd.
Gipskarton ken ik zelf niet maar ik weet dat je voorzichtig moet zijn met gips en klei.
Ik gebruik multiplex hout?? voor op te werken en om mijn platen te drogen voor gebruik. -
Bedankt voor alle tips.. gipskarton, waar kan ik dat halen (of hoe moet ik dat maken)? tussen planken zat ik al aan te denken ja, dat ga ik zeker proberen. meerdere keren per dag omdraaien zal ook wel aan te bevelen zijn denk ik..er van uitgaande dat het lukt om het vlak te houden tijdens drogen, heeft er nog iemand suggesties voor het bakproces?of komt ie daar dan ook wel goed doorheen? Ik werk soms met steengoed als ik grote dingen maak vanwege de stevigheid, maar soms ook met fijne chamotte.qua vormen, tja, weet niet of dit mag: zie www.dionkieft.nl sommige objecten daar hebben lange vormen van keramiek..
-
Hallo Dion,mooi werk op je site ik heb er met genoegen naar zitten kijken.Gipskarton kun je bij elke bouwmarkt halen.Hoe meer chamotte in het werk hoe eerder het krom trekt,maar met minder chamotte scheurt het weer eerder.
Het nadeel van drogen tussen gipskarton is de lange droogtijd van groter werk.Voor goed gelukte tegels die toch krom trokken heb ik een restauratie methode die ik beschreven heb in de rubriek tips;
http://oud.klei.nl/forum/showthread.aspx?tid=8142
maar voorkomen is beter dan genezen.
Alternatieven zijn ook nog, het kopen van porseleinen tegels of schalen en deze beschilderen of decoreren met reliefpasta.
Rob
-
Hallo Dion,
Afgaande op wat ik zie van werk op je website heb je enkel een "glazuurdrager" nodig. Hoe lichter en hoe vlakker het materiaal, hoe beter. Of dit nu al dan niet uit klei is gemaakt, denk ik, zal geen rol spelen voor jou. De keramische delen zijn toch niet als "klei" herkenbaar. Nicole Eggen had soortgelijk probleem reeds aangekaart en ik heb haar een alternatief aangeboden op dit forum (zie: TECHNIEK, Kleiplaten kromtrekken, Nicole Eggen). Persoonlijke mening: Er wordt nogal eens "gelogen" over materiaalkeuze. Even verduidelijken: als je iets wilt boetseren, kan je best klei gebruiken. Als je een kubus wil maken, spreek je een 'stijf' materiaal aan zoals hout of natuursteen. Ik bedoel hiermee dat je een materiaal kiest, dat best voor het doel geschikt is. Maak je een voorwerp uit een materiaal, dat er zich niet natuurlijk toe leent, dan is dit een leugen op het materiaal en hoort dit thuis in het vakje "Kitsch". Keramische tegels zouden, om eerlijk tegenover de materie te zijn, steeds wat krom mogen zijn. Zo merk je direct: dit is uit klei gemaakt en niet uit MDF-plaat. Wil je een perfect vlak oppervlak, kies dan een materiaal dat van nature recht is en blijft. Bij gevolg is voor uw werk refractair materiaal (zie TECHNIEK), dat enkel als glazuurdrager moet dienen, meer aangewezen. -
Lucien, je bakt ze weer bruin. Tegeltableaus worden ook wel gebruikt om problemen met grote tegels te vermijden.
Rob -
Hoi Lucien,
Bedankt voor je tips en commentaren. Toch heb ik een paar kanttekeningen bij je verhaal. Allereerst is het niet echt vriendelijk en behoorlijk kort door de bocht om direct de term "kitsch" te bezigen. De gedachte dat je als je een kubus wilt maken je een 'stijf' materiaal aanspreekt vind ik persoonlijk erg gedateerd, en niet meer van toepassing op de hedendaagse kunst zoals we die misschien willen maken. Ieder z'n ding natuurlijk, maar zelf zoek ik graag een spanningsveld op in mijn werk. Dit doe ik door open te staan voor allerlei invloeden, en in sommige gevallen door een industrieel of mechanisch element toe te voegen waarbij ik gebruik maak van materiaal of van een proces wat al zo oud is als de mensheid zelf, keramiek. Een oud ambacht toepassen op een ongebruikelijke manier. Dat ik daarmee een grens op zoek of dat dit materiaal zich er niet direct voor leent of mensen op 't verkeerde been zet trekt mij des te meer aan. Je zou je kubus zelfs van papier of van bladeren kunnen maken, wat kan mij 't schelen, als je daarmee een boodschap van kwetsbaarheid of vergankelijkheid overbrengt. Keramiek is eeuwig, keramiek is van steen. Dat spreekt me aan, vooral in combinatie met geometrie, wat er eigenlijk haaks op staat. Hiermee kun je iets 'suggereren', ipv dat iets gewoon 'is'. De gedachte dat je met klei alleen maar beelden kunt boetseren is voor mij een van de redenen dat keramiek als moderne beeldende kunstvorm niet echt super serieus genomen wordt. Alhoewel materiaalkennis belangrijk is vind ik het jammer dat de expressie of gedachte soms ondergesneeuwd raakt door materiaalfetisjisme en allerlei beperkingen in de vorm van 'regels', of wat nou precies wel of niet 'hoort'. Ik waardeer 't als mensen zich daar zo min mogelijk van aantrekken daar dit mijns inziens ten koste gaat van authenticiteit. Hiervan uitgaande denk ik dat een geboetseerd vogeltje waar wat glazuurtjes op gegooid zijn eerder in de buurt van kitsch komt..
-
Hallo Dion,
Gezien dit een discussieforum is, waardeer ik je repliek zeer. Mijn kritiek was wel niet naar een bepaalde persoon gericht. Ik wil enkel een standpunt verdedigen,dat nooit "veroudert" : 'Ouderwets is geen categorie om de waarheid mee te beoordelen,' citaat van A. Vansteenbergen.
Als ik jouw stelling doortrek, zijn goedgemaakte plastieken bloemen o.k. Ik krijg hierbij wel een gevoel van ontgoocheling, als ik merk, dat ze uiteindelijk van plastiek zijn. Plastieken bloemen zijn dan weer o.k. als ik kan zien dat ze 'niet echt' zijn. Je zegt zelf, dat je keramiek op zich een boeiende materie vindt. Fijn, zolang je deze materie laat zien in zijn unieke eigenschap: het plastische. Daarom hou ik meer van een licht krom getrokken tegel dan van een perfect rechte fabriekstegel waar een glazuurtje is opgegooid. Volgens Hundertwasser is de rechte lijn de enige onnatuurlijke. Ik ben een groot bewonderaar van die 'ouwe za'. Misschien kunnen we daar nog wat van opsteken. -
Nog een tip die je kan proberen;Het gelijkmatig drogen van een tegel tussen bakrekken ,zoals die wel gebruikt worden in een huishoud oven.
De tegel wordt als een sandwich tussen 2 rekken geklemd zodat deze gelijkmatig kan drogen.Gaat veel sneller dan gipskarton.
Rob -
Ha Rob,
bedankt voor je advies. leuke tip in die tutorial trouwens, plat werk bakken met ovenplaten erop.. leuk dat je dat zelf ontwikkelt en doorgevoerd hebt met die props. kreeg nog een tip van een collega, groot werk (dat in delen gebakken word) tussen spaanplaten leggen en gewicht er boven op. scheen gunstig te zijn omdat spaanplaat zo poreus is, en 't krom trekken van spaanplaten scheen ook wel mee te vallen. is het handig om het werk een paar keer per dag om te draaien?
Dion -
Lucien,
ik weet dat hundertwasser de rechte lijn goddeloos en onnatuurlijk vond. Zoom je echter in op natuurlijke structuren (op celniveau) zie je vaak rechte,geometrische of wiskundig ogende structuren.'groei' zou bijvoorbeeld ook op een hele wiskundige manier uitgebeeld kunnen worden. geometrie of industrie versus plasticiteit of verval is voor mij een alomvattende gedachte, waar klei een hele goede plaats in heeft.klei met barsten en scheuren behandeld met ijzer of koper..een paar maanden geleden stond ik in Wenen met m'n neus nog op hunderwasser's werk.alhoewel ik ook een groot fan ben (bomen in gebouwen laten goeien, prachtig!) heeft de goede man ook talloze zeefdrukken gemaakt, en rekening houdende met jouw verhaal gaat er bij mij in die gevallen dan iets wringen.plasticiteit van klei is prachtig, maar bij hundertwasser's werk zit het organische 'm meer in de menselijke motoriek (geen rechte lijnen) en de toets.in de rakel en het zeefdrukraam of de drukinkt zit weinig gevoel.naar de keramiek vertaald zou dat denk ik inhouden dat je met mallen een lichtelijk krom getrokken tegel zou maken. spannend idee eigenlijk..
geloof me, ik gruwel van plastic bloemen,maar door bv met bloemen een technisch ogend object te maken...concept in materiaalgebruik.kijk naar Jeff Koons uberkitsch, daar word wel iets gezegd.
anyways, ouderwets is idd geen argument om de waarheid mee onderuit te halen, maar deze stelling of qoute mag ook niet gebruikt worden om de waarheid ergens op vast te pinnen. prachtig als mensen experimenteren, combineren en uitproberen, ook als 't niet in jouw visie past. -
Dion,
Dit was een zeer zinvolle gedachtenwissel. Met het laatste argument ben ik het zeker met je eens. Men kan en mag van mening verschillen, zoniet is dit dodelijk voor de creativiteit. Het is niet zo dat ik iets fantastisch goed vindt, dat ik het daarom ook mooi vindt. Daarom begin ik steeds met: ' persoonlijk ben ik van mening'. Ik hoop dat je dit ook opgemerkt heb, en: 'de kunstenaar heeft steeds het laatste woord ' is op dit forum ook al te lezen. Wat ik me nooit aan bezondig is me negatief uitlaten over andermans werk. Dan is de kans groot dat de geschiedenis me ongelijk geeft. -
Dion,Je kan het proberen met omdraaien, eventueel in combinatie met 12 uur in een plastic zak en dan weer 12 uur er buiten houden,bijvoorbeeld.
Langzaam opbakken tot 600 C kan ook krom trekken voorkomen tijdens het bakproces.
De tegel wat dikker maken is ook een optie ,en dan de achterkant uithollen,dit helpt ook tegen het scheuren van tegels.
Rob -
Ik moet het tóch ff kwijt hoor. Hoewel ik óók van dit onderwerp weer ontzettend veel leer (echt heel veel...waarvoor dank!) vind ik de discussie ook weer hélemaal gewéldig!
-
Ik vond de discussie ook erg boeiend
ben me tijdens het lezen af gaan vragen,wat zou er ontstaan als Dion en Lucien samen iets zouden maken
:) -
inderdaad een zinvolle discussie Lucien :) leuk dat op 'n forum als dit mensen elkaar op 't materiaaltechnische maar ook op 't artistieke vlak kunnen prikkelen, kunst is prachtig. en mensen ook, meestal.
samenwerking.. tsja, misschien moeten we toch samen een keer die mal gaan maken voor die lichtelijk krom getrokken tegel :) :) -
O.K. Dion, jij de mal en ik de tegel ( gedroogd tussen spaanplaten ).
Er zouden meer van deze gedachtenwissels moeten zijn op dit forum en niet enkel alleen wat vragen over technische tips, glazuren en baktechnieken. Dit is een oproep : wie heeft een ongewone visie op vorm en kleur. Waar ben je het mee eens en wat zit je hoog. Maar laten we vooral van gedachten wisselen met het nodige respect voor ieders mening. Ik kijk er uit. -
Volgens mij kunnen jullie samen supertegels maken ;)
als het gaat om vorm en kleur en visies dan ben ik heel benieuwd naar het 'ongewone'
zo heb ik er zelf nog nooit over nagedacht,ik denk dat iedereen gewoon maakt wat hij/zij zelf leuk vindt en dat is goed zo.
Of ben ik gewoon nuchtere Nelly
Groet Tiff -
Hallo 'nuchtere Nelly'Tiff,
Daar hebben we reeds een element: waarom vinden we iets leuks? In dit geval iets moois. Waarom vinden we in de muziek iets "vals"klinken ? Misschien is er iets als universele regels omtrent vorm, klank en beweging. Dit zal deels wel cultuur-gebonden zijn, deels dan weer tijds-en ruimte-overschrijdend. Bepaalde "regels" zo sterk overschrijden dat het resultaat dan weer boeiend/mooi wordt bestaat ook. Maar waar ik een absolute hekel aan heb is de toeschouwer wat "voorliegen" en het materiaal-karakter negeren. Als voorbeeld: laminaatparket met eik-moteif of een glazen schoen. Keramiek is breekbaar. Met dat aspect moet in het ontwerp worden rekening gehouden en dit op een positieve manier naar voor brengen. Sommige keramisten kunnen jou de indruk geven dat je zo nog in hun werk kunt knijpen. Enig ! Dat gevoel mag ik niet hebben bij graniet, om maar wat te noemen. Reacties graag. -
Hallo Lucien
Er zijn geen woorden voor iets wat magisch is.Gelukkig maar.
Waar jij een hekel aan hebt is voor een ander een keus: het laminaat voorbeeld.Waarom klinkt iets vals?Omdat het niet in de toon ligt,dus een valse noot stoort.Als er universele regels zijn omtrent vorm klank en beweging wil ik eerst een verklaring voor het zwarte gat.
Than everything is going to make more sense.
Catch my drift
Greetz T -
Esthetiek is idd tijd/cultuur/enz gebonden. ethetiek is een subjectieve ervaring, en daarom heeft 't denk ik weinig nut om te proberen 't te definieren. wat mij persoonlijk aan kunst prikkelt is dat 't vaak de scheidingslijn van het aanvaardbare en begrijpelijke opzoekt, spanning. en daarin speelt, in tegenstelling tot veel hedendaags, opgeklopt, omhooggevallen gebabbel 'schoonheid' zeker een flinke rol. zoals Tiff het al heel mooi verwoorde, de een heeft er een hekel aan, de ander kiest er voor. laminaat is een gebruiksvoorwerp, kunst gaat over gedachtes en gevoelens die op een authentieke, eigenwijze of wat-dan-ook manier geuit worden. Daar zit toch wel een verschil tussen, en daarom is er in de kunst ook meer toegestaan vind ik. een timmerman gebruikt hout omdat dat materiaal 't doel dient, juiste materiaalkarakter. maar waarom mag een kunstenaar het karakter van een bepaald materiaal niet compleet negeren? da's toch prachtig! (mijn mening dan :) en bied mi9jns inziens ook meer ruimte aan idee, of lading. iets van graniet er breekbaar uit laten zien, klinkt spannend toch? een metselaar bouwt z'n muur van bakstenen (mooi materiaal natuurlijk, steen) maar ik zou 'm misschien wel van beeldschermen, of rollen papier ofzo willen maken (nou ben ik ook wel iets minder praktisch ingesteld). maar Lucien die glazuurdrager die jij me aanraadde, da's toch ook wel een beetje liegen..
-
En wat is er dan gelogen aan mijn oorspronkelijk voorstel om refractair karton te glazuren. Dit is een mineraal product dat van nature uit dun en vlak is. Glazuur is dan weer een wijze van het inkleuren van dit materiaal. Maar dan wel een glazuurtype dat niet door acriel of olieverf is te vervangen, anders kun je beter die kleurstoffen aanspreken en je het geklooi met glazuren besparen. Ik zie echt niet waar ik mezelf heb tegengesproken. En nog dit: betreft kunst maak ik geen artificiële grens tussen gebruiksvoorwerpen en "kunst". Jij veegt o.a. Bauhaus ed. zomaar van tafel.
-
bauhaus verlegde grenzen door kunst te combineren met techniek en industrie. of kunst in dat rijtje thuis hoort moet iedereen voor zichzelf beslissen. maar ik vind dat er een verschil is tussen kunst en grafische of industriele vormgeving (alhoewel dat ook prachtig en inspirerend is om naar te kijken). en aan een plank laminaat zit weinig kunst, tenzij de ikea bij mij toch in wil spelen op mijn verbeelding en gevoelens maar dat lijkt me wel mee te vallen. tenzij je 't als readymade onder Dada schaart ofzo
-
En, in welk vakje zie jij je zitten ?
-
Lucien
Kan je iemand uberhaupt in een vakje plaatsen?
Een mens is er om te groeien te ontwikkelen en te veranderen,niets staat of hoeft vast te staan, in een vakje is daar ook geen ruimte voor.
Greetz T -
How how how Tiff, ik ben niet degene in deze discussie die vakjes heeft gemaakt hoor. Ik ben het niet die voorwerpen onderverdeeld in gebruiksgoed en kunst. Ik zou nog maar eens de tijd nemen alles eens rustig en correct te overlezen. Trouwens, ik wacht nog steeds op het antwoord van Dion....
-
Lucien,
waartegen ik stelling nam en waarvoor ik mezelf probeer te hoeden is te klein te denken, creativiteit kent weinig grenzen. wat jij een leugen op het materiaal noemt, vind iemand anders misschien spannend of uitdagend, voor jou is iets onlogisch maar voor een ander is het de enige keuze en 'klopt het'. leuk om te weten vind ik altijd waar iemand mee bezig is, qua materiaal en gedachtengang. je hebt gelijk, alhoewel de natuur allesovertreffend is val ik qua vormtaal als een blok (kubus) voor hokjes, structuren of 'weefsels', MAAR als het over andere mensen en hun denken gaat vind ik dat iedereen ALLE vrijheid heeft, lang leven proces, Tiff verwoorde dat al heel mooi. 't feit dat ik hier en daar aan andere kunststromingen refereer om duidelijk te maken hoe ik iets voel heeft niets te maken met hokjesdenken. enige wat het is is dat er verschil gemaakt word tussen toegepaste en autonome kunsten omdat ze beiden een ander doel dienen. die leugenachtige plank laminaat met eikenprint however blijft voor mij in normale setting gewoon een dood ding en heeft weinig met kunst te maken. dit was een leuke uitwisseling van gedachten, maar als jullie 't niet erg vinden hou ik 't voor gezien :) en met alle respect, antwoord op je vraag ga ik niet geven.. iedereen mag er aan af lezen wat hij/zij wil, er bij denken wat hij/zij wil, verbeelding kan ik niet dicteren. -
Dion,
Het was een leuke gedachtenwissel met de nodige contrasten en overeenkomsten. Ik hoop, en denk met u, dat de lezer hier stof tot nadenken is gegeven, wat deze discussie waarde geeft. Nu zie ik uit naar de gelegenheid uw boeiend werk ( ik meen dit ) life te kunnen bewonderen op een tentoonstelling.
Nog een prettig eindejaar. -
't was een mooi onderwerp, dank je en hetzelfde toegewenst natuurlijk..
Deze vraag is gesloten, er kunnen geen antwoorden meer aan worden toegevoegd.