ALGEMEEN > Breuken, scheuren kapotvriezen, restaureren etc. > barsten en kapotspringend ongebakken
recent heb ik een ervaring opgedaan die ik in 30 jaar keramiek nog niet heb meegemaakt.
Bij het glasuren van vazen en kruiken gebeurde iets zeer merkwaardigs.
Als altijd heb ik de glazuur op dikte gebracht en geroerd.
Daarna de eerste kruik voor de helft gevuld met glazuur, gedraaid en overgeschut naar de volgende kruik. Zo werden er ca 20 kruiken van binnen geglazuurd.
Tijdens het wegzetten op de afzettafel hoorde ik opeens een vreemd knakken. Ik kreeg de schrik van mijn leven. De ene na de andere vaas knapte, vertoonde op de gekste plekken scheuren en was dus tot schroot omgevormd. Dit fenomeen is volslagen nieuw voor mij.
Wie heeft dit ooit eerder meegemaakt?
Wat heb ik fout gedaan??
Vazen/kruiken hadden een droogtijd aan de openlucht ( in de werkruimte) van 2-4 weken onder 20-25 Gr.C.
Rode klei met stooktemp. van 1170 Gr. C.
Ik hoop dat iemand
Bij het glasuren van vazen en kruiken gebeurde iets zeer merkwaardigs.
Als altijd heb ik de glazuur op dikte gebracht en geroerd.
Daarna de eerste kruik voor de helft gevuld met glazuur, gedraaid en overgeschut naar de volgende kruik. Zo werden er ca 20 kruiken van binnen geglazuurd.
Tijdens het wegzetten op de afzettafel hoorde ik opeens een vreemd knakken. Ik kreeg de schrik van mijn leven. De ene na de andere vaas knapte, vertoonde op de gekste plekken scheuren en was dus tot schroot omgevormd. Dit fenomeen is volslagen nieuw voor mij.
Wie heeft dit ooit eerder meegemaakt?
Wat heb ik fout gedaan??
Vazen/kruiken hadden een droogtijd aan de openlucht ( in de werkruimte) van 2-4 weken onder 20-25 Gr.C.
Rode klei met stooktemp. van 1170 Gr. C.
Ik hoop dat iemand
22 antwoorden
-
Geert, als ik het goed begrepen heb waren deze stuks nog niet bisquit gebakken. Een mono-cuisson dus. Wel zeer raar.
-
Hallo Lucien;
klopt, de stukken waren niet bisquit gebakken. -
Geert, dan zou het kunnen dat u de oorzaak moeten zoeken in de klei-samenstelling. Werkt u steeds met dezelfde klei of kan de samenstelling hiervan variëren ? Ik denk in volgende richting: Stel dat dit een ' magere ' klei is ( weinig Al²O³ en veel vrije SiO² ) kan er een onvoldoende binding zijn tussen de klei-deeltjes en zo schrikkelijk snel het water opneemt van het glazuur. Op de delen waar er geen glazuur zit blijft de scherf hard, maar op de natte delen zet deze zeer snel uit ( door de te poreuze klei en te kleine binding ) en gaat daardoor barsten en in elkaar zakken. Wat denkt u ? ( probleem is ook dat u de troep ziet en ik niet :-( )
-
De klei is van een zeer goede firma te weten Carl Jaeger uit Hilgert bij Hoehr Grenzhausen. Wordt daar in 1 charge gemaakt in 100erden tonnen gelijk. Kan me niet voorstellen dat ze daar een dergelijk elementaire fout maken. Overigens is het spul gebarsten, maar niet in elkaar gezakt. Het goed was gereed voor te glazuren en bij het vullen en schudden van de binnenzijde, nadat ik ze ff had weggezet om vervolgens de buitenkant te spuiten, begon het spul te kankken en te barsten.
Om te checken of de barsten er niet ingekomen zijn met drogen heb ik uit dezelfde partij 5 stuks bisquit gebakken zonder glazuur. Resultaat. 5 stuks 100% eerste soort. Geen barst te zien. Bewijs is dus geleverd dat de barsten er inderdaad tijdens het glazuren zijn ingekomen. Het raadsel blijft dus onopgelost.... vooralsnog -
Geert, toch moet er een verklaring voor zijn. Het is wel zeer ongewoon. Jaëger is een zeer degelijk bedrijf. Ken ik ook al ja-ren, maar dit zegt niks over de samenstelling van die klei, en het bewijs is wel degelijk geleverd met die proefjes. Maar wat ik zou willen weten is wat de samenstelling van deze soort is. Er zijn wel honderd verschillende mengsels alleen al uit die streek. Wat is het % Al²O³ , kleiner of groter dan 20% ? Daar zou misschien de oorzaak gezocht kunnen worden. Het zou toch leerzaam zijn voor de toekomst. Als hier de oorzaak te vinden is, kan u misschien beter een ander type uitzoeken.
-
Dag geert,
Een andere invalshoek zou kunnen zijn dat je glazuur meer water bevatte dan normaal.
Het water uit het glazuur is mijns inziens de boosdoener.
Wanneer bij rauw glazuren de scherf te veel water opneemt scheurt deze. Dat is de reden waarom ik destijds de keuze heb gemaakt voor het tweebrand systeem.
Waarom ik denk dat je glazuur anders zou kunnen zijn is de mogelijkheid dat je grondstoffen veranderd zijn.
Wat mij is opgevallen dat de cornish stone die geleverd wordt anders van samenstelling is en dat deze om dezelfde dikte te bereiken meer water nodig heeft.
door het toevoegen van een druppel waterglas krijg ik weer dezelfde vloeibaarheid met minder water als bij de oude cornish stone.
-
Hier ben ik het ook met u volkomen eens Hans. Ik zie geen andere mogelijkheid. Het vloeibaar maken via waterglas is een optie. Het indikken (vasthouden ) van het water is er nog eentje, bv. dmv. CMC of Benthone. Natuurlijk,de beste oplossing voor deze glazuurwijze is een meer ' vette ' klei gebruiken. We komen er wel uit Geert. :-) ( en je mag van geluk spreken dat deze ramp je maar voor het eerst overkomt )
-
ik denk ook dat water de boosdoener is omdat ik het ooit mee maakte met een scherf die al te droog was en de binnenkant kleurde met engobe de overtollige engobe er uit en 10 minuten later scheurde de vaas het te snel op nemen van water kan dit veroorzaken
-
dimitri;
dit is exact wat er gebeurd is. Blijft natuurlijk de vraag waarom knapt de vaas. Is het dan werkelijk zo wat ook Hans Schrijft, dat uitsluitend het gebrek aan voldoende lijm of bindmiddel er voor zorgt dat het ongebakken scherf dus teveel water opneemt?? Hoeveel lijm of bindmiddel moet je toevoegen??
Toen ik de glazuur heb aangemaakt oogde deze niet verkeerd. Heb hem met de aerometer gemeten op 45, hetgeen op zich goed moet zijn.
Echter vrijwel gelijktijdig met het knappen van de vazen viel ook de glazuur van het werkstuk af. Geen enkele hechting dus.... -
ben vandaag bij Carl Jaeger geweest. De deskundige aldaar bevestigde zowel het verhaal van Dimitri als van Hans. Zowel de samenstelling van de klei als ook het ontbreken van de CMC lijm waren hier debet aan het barsten van de ongebakken scherven. Forum bedankt voor de info!!
mvg Geert Teunissen -
De lijm of bindmiddel neemt natuurlijk ook zijn absortievermogen op en dát hoeft de klei dan niet meer te absorberen.
Dimitri zette me aan het denken.
KLEI forum....súper absortie forum! (nieuw woord) -
En..ehmm, ik kom nét om de "hoek" kijken......
Heeft de lijm eventueel ook voldoende tijd gehad om te kúnnen absorberen ...
Lijm ruim van te voren klaarmaken vóór toevoeging (we leven tenslotte in een vrij drukke maatschappij) om de scherf eventueel wat méér te kunnen beschermen??
Mijn mening gaat misschien nergens om....maar toch...
-
Geert, en welke klei heeft de deskundige aldaar dan voorgesteld ter vervanging van ?
-
Ik lees: glazuur op "dikte' gebracht" in het allereerste bericht en dat kán natuurlijk ook héél goed met minder of met wat meer water....... dus: térechte opmerking.
Dan lees ik later, dat het glazuur nu even niet voorzien zou zijn van een soort van CMC binding ??
Mogelijk dat, dat ánders is?? dan de "normale" gang van zaken want dát lees ik niet terug.
(Ik wil absoluut niemand kwetsen met mijn bemoeien en 30 jaar ervaring, daar heb IK respect voor)
Ik ga deze discussie op de voet volgen want ik begrijp het even (ff) niet of juist (heb ik het wederom té breed getrokken) maar ál te goed en wacht de uiteindelijke uitslag af over het hoe- en wat.......waarom....??
Het onderwerp heeft mijn interesse in ieder geval behoorlijk opgewekt!
-
Marrie,
Gezien uw interesse voor dit fenomeen ga ik proberen mijn denkpiste weer te geven.
- CMC moet uiteraard eerst in water worden opgelost tot een vloeibare lijm. Dit kan u dan direct bij het glazuurmengsel doen en zal ogenblikkelijk worden opgenomen. Tijd heeft dit niet nodig, enkel eens goed doorroeren. CMC gaat in de eerste plaats de suspensie van het mengsel stabilliseren en het water vasthouden door dit te binden. In de laatste plaats werkt het in lichte mate als lijm zoals arabische gom. Bentone ( niet bentoniet, wat dàt is weer wat anders ) heeft ook deze werking ( zie raad Hans ), maar CMC is wel goedkoper en kan er steeds ACHTERAF nog worden toegevoegd in tegenstelling tot Bentone ( of bentoniet ). Doordat het water langzamer door de scherf kan worden opgenomen helpt dit gedeeltelijk dit euvel van barstvorming in ongebakken scherf tegengaan, maar nogmaals, dit is niet de hoofdreden.
- De hoodreden zit hem in de klei-samenstelling. Hoe "magerder" de klei, hoe gemakkelijker het water kan opnemen. "Vette klei " slaat op de aanwezigheid van veel Al²O³ en zeer fijne minerale deeltjes (< 100 microm.= colloïde ). Beiden zorgen er voor dat de klei minder snel water gaat opnemen. Bentoniet en Bentone zijn twee minerale stoffen die deze eigenschap hebben en er ook voor worden aangewend. 2% Bentoniet in een mager klei-mengels kan reeds volstaan.
- De deskundige bij Jaëger heeft er ook op gewezen dat de kleisoort hier een rol in speelt bij rauwe glazuren. CMC toevoegel aan het glazuur blijft van ondergeschikt belang in dit geval.
-
het betreft hier een vette klei met naar zeggen van Carl jaeger een verhoogd risico op droogescheuren. bij mij was dus de oorzaak hoofdzakelijk het ontbreken van de lijm. Voorts is van belang te vremelden, voor zij die er overheen lezen, dat het om niet bisquitgebakken, vazen ging. Jaeger vertelde dat tegenwoordig 98 % van de keramisten twee keer brand. Dat heb ik voorheen nooit gedaan. Ook nu niet. na deze vervelende ervaring ga ik waarschijnlijk ook alleen nog maar dubbel stoken.
Overigens heeft CMC lijm uren nodig om op te lossen in water. Het moet dus ruim van te voren aangelengd worden met water. nadien filteren door een glazuurzeef is onontbeerlijk. -
Geert, heeft Jaëger u de samenstelling van die klei gegeven ? Heeft Jaëger u gezegd hoeveel Al²O³ deze klei bevat ? De " deskundige " van Jaëger heeft gezegt dat het vette klei is en daar kopen we dan brood mee. 98%, op welke rapporten baseerd die zich ? Opgelet, tweemaal stoken = andere glazuren ontwikkelen.
Overigens, CMC moet u minstens een dag op voorhand in warm water oplossen ( met toevoeging van enkele druppels Dethol ) tot de dikte van vloeibaar honing en dàn pas bij het glazuur doen. Nadien filteren is helemaal niet meer nodig. -
Je hoeft je stookwijze niet te veranderen Geert.
Wij glazuren al meer dan 30 jaar op rauwe klei en er loopt wel eens iets mis maar dat is te verwaarlozen.
Alleen wij glazuren de binnenkant van vazen en kruiken met heel dunne glazuur.
Net genoeg om een waterdichte laag te maken.
Wij gieten de vazen in en draaien ze leeg de glazuur weer terug in de emmer niet in de volgende vaas.
Voor kleinere vaasjes hebben we een pompje die de glazuur omhoog spuit.
vaasje op z'n kop erboven ,spuiten en uit laten druipen.
Dat gaat zonder problemen zonder lijm enz enz.
succes
Frans -
Ook ik heb slechte ervaringen met het vochtig laten worden met al te droge klei.
Misschien kun je gaan glazuren als de klei lederhard is?
mvg, Anneke -
Anneke, lederharde klei neemt niet zo gemakkelijk glazuur op. Het is de samenstelling van de klei ( vette of magere ) dat hier het probleem is. Vette klei is gewoon beter opgewassen tegen rauw glazuren.
-
Hallo Frans;
zo heb ik t ook altijd gedaan. Alleen met andere klei. ik heb altijd met ongevacuumeerde klei gewerkt. Ik maakte hem vroeger altijd zelf. Kocht hem droog in als poeder, mong hem in een eigen gemaakte kleimenger met chamotte en water, deed hem vervolgens in de strengenpers zonder vacuum. Nooit geen scheuren tijdens glazuren. Nu gebruik ik gevacuueerde klei uit de handel, omdat de keramiekfabriek ( tegelfabriek ) waar ik voorheen de poeder van kreeg, niet meer bestaat.
Het zal wel een samenloop van omstandigheden zijn. Ik ga nog 1 ding proberen, dan weet ik of de vacuum er iets mee te maken heeft. Inmiddels heb ik afval klei verzameld en heb deze inmiddels in de kleimenger opnieuw geschikt gemaakt voor te draaien. Zonder vacuum. De vazen uit deze klei ga ik nog eens proberen rauw te glazuren vlgs de door jou omschreven werkmethode die identiek is aan de mijne. ik zal 1 glazuut met en 1 zonder lijm gebruiken. Kijken wat er gebeurd.. Wordt vervolgd. -
test gedaan. 3 vazen rauw geglazuurd met glazuur voorzien van CMC lijm. Geen barsten. Alles heel gebleven. Ongevacuumeerde klei.
Deze vraag is gesloten, er kunnen geen antwoorden meer aan worden toegevoegd.