ALGEMEEN > Glazuur - algemeen > Het mysterie van de kwijtgeraakte kleur - geel pigment verdwenen na het bakken
Beste mensen,
Sinds kort ben ik aan het experimenteren met zelf glazuur maken en wilde nu ook wat engobes maken. Tot mijn genoegen zagen de proefjes er na het bakken grotendeels prima uit, behalve een aantal geeltinten en 1 roodtint. (zie foto's: de eerste foto is vóór het bakken en de tweede erna.
De engobes zijn gemaakt van halfvette witbakkende kleipoeder en (10%) kleurpigmenten. Drie van deze pigmenten zijn kleurpigmenten van Silex (er staat niet bij of het body- 0f glazestains zijn, vermoedelijk dat laatste?) en het rode pigment heb ik gekregen van iemand die geen idee had wat voor soort pigment het was, alleen dat het voor keramiek was.
Het gaat om de bovenste 4 proefjes van links naar rechts. Dit zouden moeten zijn: citroengeel, napels geel (beide Silex), oranje (mengsel van napels geel en het gekregen rood) en tenslotte het gekregen rood. Dit is op de ongebakken proefjes goed te zien. Op de foto van de gebakken proefjes lijkt wel wat kleur te zien, maar in het echt valt dat tegen. De kleuren lijken (bijna) geheel verdwenen. Heeft iemand enig idee hoe dit kan?
Ik heb het Napels geel al eens gebruikt in een glazuurproef met een alkalische glazur en een beetje rutiel en dat is zo geel als wat! Ik ga nog op ieder proefje de helft bedekken met transparante glazuur, wellicht dat er dan ineens wel kleur te zien is.
Overigens heb ik in het eerste proefje op de tweede rij (lichtgroen) ook het citroengeel gebruikt en dit gemengd met chroomgroen dat er naast ligt. Daar heeft het geel dus duidelijk wel effect.
Enige nadere info:
- ik heb geen fritte oid toegevoegd, alleen de kleipoeder en pigmenten (en water natuurlijk)
- de engobes zijn aangebracht op leerharde witbakkende klei K123
- ze zijn gebakken (onder in de oven) op 1030 graden in een oven waarin ook biscuit stond van K 123 en witbakknde klei met zilverzand van St. Joris.
Wie heeft een antwoord op dit mysterie?
Alvast bedankt!
Sinds kort ben ik aan het experimenteren met zelf glazuur maken en wilde nu ook wat engobes maken. Tot mijn genoegen zagen de proefjes er na het bakken grotendeels prima uit, behalve een aantal geeltinten en 1 roodtint. (zie foto's: de eerste foto is vóór het bakken en de tweede erna.
De engobes zijn gemaakt van halfvette witbakkende kleipoeder en (10%) kleurpigmenten. Drie van deze pigmenten zijn kleurpigmenten van Silex (er staat niet bij of het body- 0f glazestains zijn, vermoedelijk dat laatste?) en het rode pigment heb ik gekregen van iemand die geen idee had wat voor soort pigment het was, alleen dat het voor keramiek was.
Het gaat om de bovenste 4 proefjes van links naar rechts. Dit zouden moeten zijn: citroengeel, napels geel (beide Silex), oranje (mengsel van napels geel en het gekregen rood) en tenslotte het gekregen rood. Dit is op de ongebakken proefjes goed te zien. Op de foto van de gebakken proefjes lijkt wel wat kleur te zien, maar in het echt valt dat tegen. De kleuren lijken (bijna) geheel verdwenen. Heeft iemand enig idee hoe dit kan?
Ik heb het Napels geel al eens gebruikt in een glazuurproef met een alkalische glazur en een beetje rutiel en dat is zo geel als wat! Ik ga nog op ieder proefje de helft bedekken met transparante glazuur, wellicht dat er dan ineens wel kleur te zien is.
Overigens heb ik in het eerste proefje op de tweede rij (lichtgroen) ook het citroengeel gebruikt en dit gemengd met chroomgroen dat er naast ligt. Daar heeft het geel dus duidelijk wel effect.
Enige nadere info:
- ik heb geen fritte oid toegevoegd, alleen de kleipoeder en pigmenten (en water natuurlijk)
- de engobes zijn aangebracht op leerharde witbakkende klei K123
- ze zijn gebakken (onder in de oven) op 1030 graden in een oven waarin ook biscuit stond van K 123 en witbakknde klei met zilverzand van St. Joris.
Wie heeft een antwoord op dit mysterie?
Alvast bedankt!
Bijlagen:
6 antwoorden
-
Myra,
- Glaze stains, body stains zijn kleurfrittes met dezelfde samenstelling, de eersten al wat fijner gemalen dan de andere, maar het zijn beiden ' pigmenten '.
- Nu kunnen deze pigmenten hun kleur verliezen door reductie ( waar bv. mangaan in zit ) of door de bovengrenstemperatuur te overschrijden ( waar bv. cadmium of seleen in zit ( rood en geel ) ).
- In uw geval is het omdat de ondergrenstemperatuur niet bereikt is. Deze pigmenten zijn gewoon nog niet uitgesmolten. Wanneer je daar een transparant glazuur gaat overzetten zal je zien dat deze wél voldoende zullen kleuren doordat het glazuur het pigment laat smelten, wat onvoldoende zal gebeuren in een engobe.
10% is wel het maximum in een mat glazuur, maar voor hezelfde resultaat in een engobe zal je minstens 20% moeten invoeren of hoger stoken.
In je analyse van de resultaten geef je het zelf al deels aan. Misschien is dit nog de ontbrekende info. -
Beste Lucien,
Dank je voor uw duidelijke antwoord. Dit is inderdaad de ontbrekende info.
Ik had al een klein vermoeden in die richting omdat de maximum stooktemperatuur van de gele stains hoger is (max 1400) dan die van de meeste ander andere pigmenten die ik heb gebruikt.
Ik had gestookt op 1030 omdat het bisquit dat in de oven stond (en ook de engobe proefjes) nog geglazuurd moeten worden. Ik ga de proefjes vandaag glazuren en ben benieuwd naar het resultaat. Ik ga de gele pigmenten ook eens hoger stoken en zien op welke temperatuur ze wel goed uitsmelten zonder toevoeging van glazuur.
Ik wil meteen graag van de gelegenheid gebruik maken om u en de vele anderen die hun uitgebreide kennis delen op dit forum te bedanken. Ik ben een paar weken geleden begonnen me te verdiepen in het zelf maken van glazuren e.d. Ik weet/wist dus nog van niets en lees alles wat los en vast zit over dit onderwerp. De informatie op dit forum is daarbij van onschatbare waarde en uw bijdrage daarin is groot. Ik zal de kennis en ervaring die ik wel heb en nog ga opdoen ook zeker delen op dit forum!
-
Myra, steeds prettig te horen voor de aanbrengers van kennis, dat dit de bezoekers van dit forum kan verder helpen.
Nog dit over body stains/glaze stains: Het is niet omdat bepaalde pigmenten een hoge bovengrens hebben dat dit invloed heeft op de kleurweergave. Het wil enkel zeggen dat deze pigmenten tot deze temperatuur kunnen gebruikt worden voordat de glasvormers, waarin het kleurvormende oxide ' in opgesloten zit ' gaan smelten en dit kleuroxide hierdoor vluchtig wordt. Instant colors ( de huidige benaming voor glaze-en body stains ) van hoge kwaliteit kunnen meestal wel de 1250°C aan voordat ze onstabiel worden. Beetje koop naar geld. Slibs voor steengoed zullen daarom niet heviger van kleur zijn. Het is de kwestie in hoeverre ze hun sinterpunt bereikt hebben. Wil je echter een mat slib behouden, zal je alsnog méér pigment moeten toevoegen. Indien je een sinterslib wil gebruiken ( bv. door toevoeging van een fritte ) zal 10% pigment volstaan. -
Lucien, wat je zegt over de bovengrens van pigmenten is duidelijk en wist ik (gelukkig) ook al, ik wist alleen niet of het dan ook iets betekende voor de ondergrens, maar kennelijk dus niet.
Ik zal inderdaad ook proeven maken met meer pigment erin en ook proeven met fritte.
Nu we het toch over fritte hebben: hoeveel fritte (en wat voor soort) moet je toevoegen om een sinterengobe te krijgen? Ik snap dat dit een wel héél algemene vraag is en afhankelijk van een heleboel factoren, zoals het effect dat je wilt bereiken, de gewenste kleur, stooktemperatuur etc, maar wellicht is er een "ballpark-figure" te geven? Ik las elders op dit forum een bericht van Rob Hendriks die schrijft: "ik doe op ongeveer 0,75 liter gietklei 1 koffiebeker alkali poeder", maar ja, ik weet niet hoe (groot) Rob zijn koffie drinkt.
Uiteraard is dit ook weer een kwestie van experimenteren en uitproberen, maar zoals gezegd ben ik mij net gaan verdiepen in glazuur maken en over engobes heb ik nog heel weinig gelezen. -
Myra,
Dat is zoals je zelf al aanhaalt een zeer moeilijke vraag en hangt van zeer veel factoren af. Als we er van uit gaan dat het om aardewerk gaat ( <1100°C ) kan je niet anders dan vertrekken met een aardewerk-( poeder )klei voor de aanmaak van de engobe. Als we uitgaan van een neutraal aardalkalische fritte, zal dit tussen 10 en 20% drooggewicht liggen. Een reeks proeven is noodzakelijk. Je kan ook vertrekken van een sinterengobe-recept ( wat ik gebruik voor raku ): Alkalische fritte 25 gewichtsdelen, Kwartsmeel 30, Ball clay 20, Talk 10 en daar 10 % ( of meer ) pigment aan toevoegen. Aanbrengen als een glazuur. Als je een engobe wil voor steengoed zal een aardewerkklei zonder fritte volstaan. Deze gaat vanzelf sinteren op hoge temperatuur. -
Ik ben weer helemaal gelukkig, want ondanks dat het i.d.d een lastige en algemene vraag was help je me hier wel een heel eind mee op weg.
En ja, het ging inderdaad om aardewerk; door mijn koffie geleut(er) was ik dat vergeten te vermelden bedacht ik later :-)
Ik kan aan de slag en mijn kleiwals en oven kunnen weer overuren draaien voor alle proefjes.
Bedankt!
Deze vraag is gesloten, er kunnen geen antwoorden meer aan worden toegevoegd.