ALGEMEEN > Klei - algemeen > sinteren van klei en waterdichtheid
beste Hans,
Ik lees regelmatig je reactiesbij het forum van KLEI en zo ook over bv steengoed bakken dat zou resulteren in oa waterdichtheid van de klei.
Zou dit volgens jou betekenen dat de kleiplaatjes pas boven zeg, 1060 graden dichter opeen komen te liggen dus er ook sprake is van nog een krimp ?
Wat vind je van de uitleg in onderstaand document ?
http://www.matse.psu.edu/matse81/Spring%202003/LectureNotes/Lecture34.pdf
Zelf komen we niet tot het gewenste resultaat, hoewel de kleiwanden ons redelijk waterdicht lijken,de naden blijkbaar niet,
graag je reactie,
Hugo Merckx en Ans Huttinga
Ik lees regelmatig je reactiesbij het forum van KLEI en zo ook over bv steengoed bakken dat zou resulteren in oa waterdichtheid van de klei.
Zou dit volgens jou betekenen dat de kleiplaatjes pas boven zeg, 1060 graden dichter opeen komen te liggen dus er ook sprake is van nog een krimp ?
Wat vind je van de uitleg in onderstaand document ?
http://www.matse.psu.edu/matse81/Spring%202003/LectureNotes/Lecture34.pdf
Zelf komen we niet tot het gewenste resultaat, hoewel de kleiwanden ons redelijk waterdicht lijken,de naden blijkbaar niet,
graag je reactie,
Hugo Merckx en Ans Huttinga
14 antwoorden
-
Beste Ans en Hugo,
De website waar je naar verwijst is veel informatie, maar geeft erg uitgebreid weer wat er met verschillende kleisoorten gebeurt tijdens het sinterproces.
Kort samenvattend:
- sinteren is niet gelijk aan smelten, het is meer dat de deeltjes aan elkaar gaan plakken en dichter bij elkaar komen, dit heeft inderdaad ook krimp tot gevolg.
- elke kleisoort heeft zijn eigen sintertraject.
- er is dus een groot verschil tussen aardewerk, steengoed en porselein.
- ook onderling zijn de trajecten verschillend, de ene porselein sintert tussen 1250 en 1300, de ander tussen 1300 en 1350.
- elke klei heeft dus een eigen sintertraject.
- het sintertraject wordt beinvloedt door het stookproces, hoe langzamer je stookt hoe meer kans de deeltjes krijgen om te sinteren.
- aardewerkklei heeft een kort en instabiel sintertraject, steengoed een langer en stabieler en porselein heeft het langste en stabielste sintertraject
antwoorden op je vragen:
- als de klei sintert krimpt deze. een aardige test is om een plak klei in repen te snijden, daar cm verdeling op over te nemen en de stroken op verschillende temperaturen te bakken.
- pas boven 1060 mag je niet universeel stellen, sommige aardewerkkleien zijn dan al volop aan het sinteren
- Het kan zijn dat de naden door de hechting met slib wat meer sintering nodig hebben. Je kan door de slib tot 10% glazuur toevoegen om het sinteren van de slib te versterken
succes
Hans -
Beste Hans,
fijn dat je antwoordde.
Dus denken we dat je bedoelt dat het vooral de baktijd vanaf een 800° betreft, wanneer het sinteren langzaam op gang komt, en ook lijkt ons (één van ons) het pendelen op de maximumtemperatuur ook van invloed.
De naden die we bedoelen zijn de randen van de lappen die we door een mal in een kleiwals verkijgen. Die zijn nogal grof, dus dat met elkaar verbinden lijkt ons het probleem. Dus denken we met gietklei deze beter te vullen. En als we dat dan mengen met glazuur? Ook OK?
Je lijkt erg beslagen te zijn,
wil je ook wat referenties met ons delen?
mvg.
Ans en Hugo -
Hoi,
Je hebt eigenlijk al de meeste antwoorden binnen.
Toch nog even een simpel uitlegje.
Op elke klei staat een max. temperatuur als je daar net onder gaat zitten dan zit je over het algemeen goed.Bij aardewerk kleien wel uitkijken voor dunne vormen want dit kan dan vervormen.
Bij Joop Cock te Berschenhoek staat bv. een torso van zwarte aardewerk klei met een max. temp. van 1200 gr.C.Deze torso is hier op gestookt en staat nu geloof ik voor de derde strenge winter mooi te pronken.
Voor de rest bij de meeste steengoed kleien is 1260 gr.C een mooie temperatuur om te stoken van buiten beelden en bedenk ook je vorm van te voren.
Maak vormen waar geen water in kan staan want dit zet uit als het bevriesd.
Vriendelijke groetjes Susanne
www.suuskeramiek.com -
Beste Ans,
Wat voor referenties bedoel je ?
Hans -
Hallo,
we testen juist potten uit op hun vorstbestendigheid en waterdichtheid.
Het moet een vijver toelaten die 's winters mag bevriezen (bvb. voor mini-waterlelies).
Testen vielen erg mee, zeker de waterdichtheid leek geen probleem (potten zijn daarvoor nog extra behandeld).
Met de recente redelijke vriesperiode zijn er barsten opgedoken, niet zoals men verwacht bovenaan, waar het vriest en uitzet (door de konsiche vorm verwachten we geen problemen bij het uitzetten).
Wel is het steevast onderaan, waar er geen bevroren water is. Dus is daar wellicht toch wat water gesijpeld, en dan van in de kleiwand is gaan uitzetten, met de gevolgen. Dat denken we.
In de potten zetten we de wand aan de bodem vast door aandrukken en met slib verstevigen.
Echter, het betreft een nogal wat ruwe rand, dus denken we onvoldoende gezorgd te hebben dat het genoeg gesloten is.
Ook hier hebben we een grote, dunne torso in de tuin, al een jaar of 10 die lager gebakken is, zo tegen de 1000 graden,
enkel langs buiten geschilderd met een daarvoor niet bestemde verf, open aan hals en lende, geen enkel probleem geeft.
Dat verwondert ons niet, het water dat er zelfs wat in komt is vrij, niet ingesloten,
dus geeft geen of geen grote barsten.
En Hans, welke referenties?
Wel, we zoeken steeds uit waarom er bepaalde dingen beweerd worden, dus ook waarom snelheid het sinteren beïnvloedt, hoe volledig het sinteren is. Naar wat we lezen is volledige sintering vlakbij het smeltpunt tot verglazing,
dus dat bereik je ook beste niet?
We lezen ook wat er op de pakken klei staan, vragen levarnciers om uitleg waarom de ene klei die marges heeft, de andere niet dezelfde. En hebben daar enkel eerder steeds afwijkende antwoorden gehoord.
Waarom is er bvb. geen "sinteringscurve"? Waterdicht? Ook op moleculair niveau? En bvb. zandsteen, dat is toch gesinterd?, maar toch niet waterdicht, dus vanwaar die bewering?
Ik hoop dat jij ons verder kunt helpen door de ervaringen die je lijkt te hebben met deze processen,
in elk geval is het prettig iemand tegen te komen die ook naar oplossingen zoekt voor een probleem dat nogal onderkent wordt in de keramische wereld van DE pottenbakker of DE keramist ???
Graag weer een reactie van je,
Hugo en Ans -
o ja,
het verschil tussen waterdicht (vijvers) en spatwaterdicht (beelden)
Torso gemaakt in 1999. -
Referenties e.d
Het is vooral eigen wijsheid, door ervaring opgedaan en door wat je er over gelezen hebt.
De kleifabrikant geeft technische gegevens over krimp sintering en wateropname.
Die gegevens moet je dus niet bij de groothandel maar bij de fabrikant opvragen.
Waarom het een wel stukvriest en het ander niet heb ik me over verbaasd.
Wat jullie wilen met een vijver voor waterlelies, kan niet.
Als water bevriest zet het uit.
Het mooiste voorbeeld wat ik daar ooit van gezien heb en gelijk jullie probleem verklaart is het volgende: Tijdens een verbouwing stond er een oliedrum gevuld met water die bevroor. Op een gegevn moment is die ton gewoon omgevallen omdat door de waterdruk de bodem bol werd.
Het water bevriest, door de ribbels kan het niet schuiven, het water onder het ijs komt onder druk te staan. Naarmate er meer water bevriest wordt de druk groter en groter en dus in het onderste deel, daar waar jullie containers op de naden gaan lekken.
groeten
Hans
-
hoi Hans,
war wij tot nu toe als informatie kregen staaft niet op onze ervaring met bv metselbakken van plastic zeg maar.je kent ze vast wel, die grote kuipen die je bij de Gamma etc. koopt voor een habbekrats. In de tuin staat het vol van 'vijvertjes' en bvb. ook in harde plastic verfemmers. Niets geeft problemen, geen enkele deformatie, ook nu niet, met nachtvorst van -5.1 tot -7.1. De keramische potten met grond die verzadigd is met water (opstaande plassen) houden het ook rustig vol.
De oliedrummen die ik ken worden gebruikt voor bv speciale stooktechnieken zoals raku en blijven jarenlang,erg lang heel competent.
Onze vraag blijft onbeantwoord en dat is jammer,het moet mogelijk zijn om met bv Creaton 480 een proces te vinden dat tot een waterdichtheid komt zoals gewenst(door oa ons)
Vorstbestendigheid gaat over de drukkracht van water. Die kracht zoekt de zwakste plek. En als je zorgt dat het water gemakkelijk naar boven kan (door een coating die water afstoot), dan is met onze uitgebreide testen toch duidelijk dat het moet kunnen. En dat was ook in onze strenge diepvriestesten.
Misschien toch even omdraaien : wat is er eerst : de barst of het indringende water. We zien hier ook barsten boven de waterlijn, dus neigen naar het toch eerst zijn van de waterindringing.
groet weer van ons,
Hugo en Ans -
Beste Ans,
Naar mijn bescheiden mening is wat je wilt niet mogelijk.
Maar als je het tegendeel waar kan maken ben ik erg nieuwsgierig hoe je dat voor elkaar krijgt.
Ik heb al jaren plastic en keramiek buiten staan.
Plastic vervormd onder druk, keramiek niet en scheurt dus.
Af en toe vergeet ik wel eens iets om op zijn kop te zetten en soms vriest het wel stuk soms ook niet.
Er is ook een groot verschil tussen natte en droge vorst.
Heb je kwakkel weer dan is alles doornat en een graadje nachtvorst is dan funest.
Heb je strenge vorst met droge lucht dan blijven zelfs aardewerken potten heel.
groeten
Hans -
Naar mijn mening is 100% waterdicht niet haalbaar er zal altijd wel ergens een haarscheurtje zijn waardoor water de scherf kan binnendringen.
Dat is voor een chamotteklei als b.v. creaton 480 nog meer het geval,rondom de chamottekorrels(die niet meekrimpen tijdens het drogen en stoken) zullen er haarscheurtjes ontstaan die het dichtsinteren extra bemoeilijken.
Alleen stoken tegen het deformatiepunt aan en een goed "passend"glazuur maakt het waterdicht.
Er wordt volgens mij voorbij gegaan aan het feit dat klei een natuurproduct is en bijna nooit van precies dezelfde samenstelling kan zijn er zal dus altijd met marges gewerk worden en echt dichtsinteren is dus vrijwel onmogelijk.
Frans
-
Kent u misschien mensen/instituten die ons kunnen bijstaan in het oplossen van ons probleem?
Dus, we zoeken hoe we de uitgeoefende krachten op een (waterdichte) 'steengoed gebakken' potwand kunnen afleiden.
Bvb. de gekende waterkruik, dan vol met lucht, op de bodem van een pot lijmen. De lucht is samendrukbaar en vangt aldus de krachten op die met ijsvorming gepaard gaan. En bvb. de wand is glad, de capillariteit en de ijsvorming worden daardoor beïnvloedt? Neem dat de hechting van het ijs aan de wand minder is, dan is de kracht nodig om deze omhoog te drukken kleiner, dan is het probleem van de overgang van water naar ijs minder.
Bent u of kent u iemand / een organisatie, die daar technisch meer over weet?
Gezien problemen door ijsvorming in gesloten dunne plastic flessen zo makkelijk op te lossen is met een weinig lucht,
gezien de in ons testtuin aanwezige plastic verfpotten en metsersemmers (allemaal conisch) geen enkele deformatie of lekkage geven bij de laatste temperaturen,
gezien potten met door water verzadigde grond ook geen barsten vertonen,
dan moet het toch ook met waterdicht aardewerk op de een of andere manier op te lossen zijn? Zodat bvb. een mini-waterlelie in een aardewerkpot buiten moet kunnen overwinteren.
----------------------------------------------------------
En o ja, je kan toch stellen dat : als er schilfers aan de barst zijn, dan was het wellicht door indringend water in de potwand, waardoor het bij bevriezen barste? Bij een mooie breuklijn is het de druk van in de pot? Dat verschil zien we bij ons duidelijk. -
Frans,
uw reactie sluit aan bij wat we denken. Niet zo lang geleden hebben we ook een wetenschapeplijke studie in een ander domein bijgehouden, waarin aangetoond werd hoe een onzuiverheid in materiaal bij het kristalliseren onsregelmatigheden kan geven in de kristalvorming. Zo denken we ook dat chamotte dat kan doen in de klei, maar het lijkt ons moeilijk om mensen hierin te laten meedenken. We bekijken de chamotte als gunstig voor het werken met natte klei, hebben vraagtekens omtrent het effect bij het bakken. -
even hun antwoord :
Wij denken net als jullie, dat de oplossing gevonden kan worden in de gladheid en het conisch zijn
van de wand, zodat het uitzettende ijs naar boven kan wijken.
-----------------------------
en daarbij nog de licht bewegende takjes van planten, die de ijsvorming wat hinderen, en daarmee een grote invloed hebben op de werkzame krachten -
Ik probeer te redeneren vanuit een eigen(giet)klei recept...
De (extra)smelters acteren dan tijdens het drogen als poederchammo6tte en na het bakken zijn ze gesmolten...
Deze vraag is gesloten, er kunnen geen antwoorden meer aan worden toegevoegd.