ALGEMEEN > Stoken > ontsnappen van gassen ?
Wat ik mij al heel lang afvraag is het volgende :
Vaak bak ik mij keramiek op 1060 en vervolgens glazuur ik het op 1260 .
Uiteraard gebruik ik klei voor steengoed .
Laatst had ik hierover een discussie met iemand die beweerde dat er gevaar ontstaat (er kunnen nog gassen vrij komen uit de klei bij de glazuurstook omdat die op 1260 plaatsvind )
Ik bak mijn biscuit laag omdat het glazuren dan beter gaat (absorptie)
ik doe het eigenlijk al jaren zo en heb het gelukkig nog nooit ervaren dat het fout ging .
De vraag is weet iemand of dit kan ?het ontsnappen van gassen
groet Anna
Vaak bak ik mij keramiek op 1060 en vervolgens glazuur ik het op 1260 .
Uiteraard gebruik ik klei voor steengoed .
Laatst had ik hierover een discussie met iemand die beweerde dat er gevaar ontstaat (er kunnen nog gassen vrij komen uit de klei bij de glazuurstook omdat die op 1260 plaatsvind )
Ik bak mijn biscuit laag omdat het glazuren dan beter gaat (absorptie)
ik doe het eigenlijk al jaren zo en heb het gelukkig nog nooit ervaren dat het fout ging .
De vraag is weet iemand of dit kan ?het ontsnappen van gassen
groet Anna
26 antwoorden
-
Hallo Anne,
Waarom bak je biskwie op 1060°C en niet op 960°C ? Alle nitraten en fosfaten zijn dan ook reeds ontbonden.
Nu is de vraag; wat versta je onder "gassen" ? Alle stoffen hebben een vaste vorm, een vloeibare vorm en een gas-vorm. Water kennen we hiervan als voorbeeld het best. Dat gaat "vergassen"of wordt vluchtig als het zijn kookpunt heeft bereikt. Litium doet dat op ongeveer 1200°C, Natrium vanaf 1150°C, Kalium en Barium in lichte mate vanaf 1200°C. Strikt genomen zijn dit gassen die vrij komen. Deze mineralen zijn van vloeibare vorm naar gasvorm overgegaan. Maar waar onze aandacht naar toe gaat zijn de gassen die vrij komen beneden de 1000°C. En dat is ook een van de redenen waarom we biskwie stoken.
-
Naar mijn idee is hoog biscuit stoken nooit verkeerd omdat je dan zeker weet dat alle koolstof uitgestookt is en je later geen blazen kunt krijgen als de klei dichtsintert.
Bij elke stook ontsnappen gassen uit de klei en glazuur, zodat een goede ventilatie altijd nodig is. -
Alle koolstof is vervlogen boven 800°C. Alle nitraten en sulfaten zijn vervlogen boven 900°C. ( op enkele graden meer of min gaan we niet zeuren ). Als men er nog eens 50°C bij doet voor de mechanische sterkte moet 950°C volstaan. Uitzonderlijke reden te na. Alle energie, nodig om hoger biskwie te stoken is verkwisting.
-
Als je niet al te tere werkstukjes maakt is het het overwegen waard om helemaal niet bisquit te stoken.
Wij glazuren al 40 jaar meteen op de klei.
Frans -
Dag Lucien,
Op welke temperatuur komt de fluor vrij uit de klei
groet
Hans -
Lucien heeft ongetwijfeld gelijk, maar:
a. mijn ervaring leert dat hoog biscuit bakken minder kans op blazen geeft bij 1300 in een houtoven.
b. de literatuur geeft veelvuldig aan dat tussen 900 en 1000 de tijd moet worden genomen om alle koolstof te laten ontsnappen, omdat deze anders ingesloten raakt. Daarom moet je ook niet reduceren onder die temp, omdat dan geen CO2 of CO gevormd kan worden. -
Hans, deze vraag is moeilijk te beantwoorden gezien de vele variabelen. Zo is er de vraag waar het fluor aan gebonden is in een wel bepaalde klei. Zit het aan calcium ( fluorspaat ) komt dit vrij op 1330°C, echter enkel als er oxiderend gestookt wordt. In reducerende stook blijft het aan het calcium zitten. Oxiderend: 2CaF² + 0² -> 2CaO + 2F² . Zit het vast aan Cornish stone kan dit gas reeds op 1150°C ( tot 1300°C ). Ongebonden heeft Fluor een kookpunt op -180°C ( min180°C ! ) en is een puur gas dat als een goede smelter gekend is.
-
Hallo Bert,
De juiste conclusies trekken is niet steeds gemakkelijk, zeker niet in deze.
Zoals ik reeds eerder heb beweerd is nooit te reduceren voordat het glazuur is uitgesmolten en steeds zeer verluchtend ( oxiderend ) te stoken tot 950°C. Reduceren is verminderen van zuurstof en niet het vormen van koolstof. Voorbeeld: rood ijzeroxide ( Fe²O³ ) kan je zijn zuurstofatomen "reduceren" en dan bekom je zwart ijzeroxide ( FeO ).
IJzercarbonaat ( FeCO³) gaat zijn koolstof reeds verliezen op 450°C. en blijft er nog enkel FeO over.
Hoe hoger de biskwiestook, hoe dichter de scherf en zodoende moeilijker om koolstof op te nemen. Eens die koolstof in de scherf zit en je constant blijft reduceren kan die koolstof zich niet ontbinden. Ik ben er zeker van dat je te weinig zuurstof in je houtoven hebt en daardoor een onvolledige verbranding tot gevolg. Meer zuurstof of minder hout = geen blazen of zwarte kern. -
Dag Lucien,
De vraag over het fluor had de volgende achtergrond.
In 1989 ging ik werken bij een centrum voor kunstzinnige vorming. In de ovenruimte, was het glas van de ruiten helemaal gematteerd omdat er jaren met slechte ventilatie gestookt was. Volgens mij is de fluor daar de oorzaak van.
groeten
Hans -
Hans, de fuordampen zijn zeker de oorzaak geweest. Zo zie je maar weer hoe onzorgvuldig er wordt gewerkt. Grondige materialenkennis is voor ons geen luxe. Een "hot" boven de oven-uitgang zou standaard moeten zijn, zeker in scholen en publiek toegankelijke werkplaatsen.
-
Mag ik jullie bij deze bedanken voor de reacties,ik heb ze met veel intersse gelezen en doe er mijn voordeel mee!
-
Ik geef les op een kunstencentrum waar nu voor het eerst een oven staat. Van maandag t/m vrijdag wordt er les gegeven.
Stoken ga ik in op zaterdag doen.
Stel dat dit niet optimaal geventileerd wordt zijn de gassen dan maandag nog aanwezig?
-
Dag Jose,
Eigenlijk zou je die vraag niet horen te stellen. Een goede ventilatie/afzuiging vind ik nl een voorwaarde, zeker in een kunstencentrum.
Het antwoord op je vraag is dat het afhangt van wat voor huisvesting het kunstencentrum heeft.
is dat een nieuwbouw waar alles keurig tochtdicht zit of een oud gebouw met allerlei kieren.
In een nieuwbouw kunnen de gassen moeilijker weg, hangt natuurlijk ook af van het ventilatiesysteem.
groet
Hans -
Hallo Hans,
Ik heb zojuist een bespreking gehad over het gebruik van de oven. Het is een oud gebouw wat binnen een jaar tegen de vlakte gaat, dus geld voor afzuiging is er niet.
Voor de ramen doen we wat extra beveiliging zodat we die wel goed open kunnen zetten.
-
Jose, betrek je je leerlingen niet in het bakproces ? Dit hoort toch bij de opleiding, of niet ? Een ventilatie via de kieren en spleten is geen afzuiging van de rookgassen die zowiezo schadelijker zijn dan mee-roken.
-
Jose, dit is wel heel bizar, geld voor een oven is er, maar enkele euro's voor wat alu-schouwpijpen is er niet ?!! Nieuwe auto, maar de veiligheidsgordels zijn in optie. ( hahaha )
-
Dag Jose,
Ik sluit me bij Lucien aan, een afzuiging hoeft niet zo duur te zijn. Bovendien kan je het zo maken dat je het mee kan verhuizen naar je nieuwe lokatie.
Een raam eruit, multiplex paneeltje erin met een gat.
Wat aluminiumpijp en een flinke ventilator, dan ben je al een heel eind.
succes
Hans -
Nou Hans, ik denk dat de opwaardse warmte reeds voldoende is. Een ventilatortje dat in een verluchtingspijp past ( bouwmarkt ) is natuurlijk meegenomen. Misschien een idee voor de "kleiboeren" dit als standaardpacket in hun gamma op te nemen.
-
Lucien,
Bij een kanaal wat door een raampje in dezelfde ruimte moet heb je meestal weinig verticale pijp dus ook een wat moeizame trek, dan is een ventilator wel nodig.
groet
Hans -
Hallo Hans en Lucien,
Ik zat zelf inderdaad gelijk aan professionele afzuiging te denken, zo'n grote kap eroverheen en dan praat je toch gauw over een hoop geld. Ik zal nog eens kijken wat we kunnen doen. Maar inderdaad er is niet veel geld, ook omdat nog niet zeker is of we wel een nieuwe locatie kunnen vinden en zo ja, wat daar dan voor kosten bijkomen. De oven is ook tweedehands. En Lucien, ik laat mijn cursisten zeker zien hoe je een oven inpakt wordt en hoe hij werkt, maar de stook doe ik inderdaad op zaterdag als er niemand is. -
Ik hoop dat we met deze je een steun in de rug hebben gegeven zodat je sterke argumenten hebt om alsnog centjes voor een ventilatie kunt bekomen. Per slot hebben jij en je leerlingen recht op een gezonde en veilige werkruimte. Toi toi.
-
Hallo Hans en Lucien,
Een oven afzuiging uit een bouwmarkt is wel wat kort door de bocht.
Een goede oven afzuiging zorgt voor een hele geringe onderdruk.
Om de juiste onderdruk te krijgen moer er een exacte verhouding zijn tussen oven inhoud, ventilator en de grootte van de te boren gaten.
Is dit niet juist gedaan dan ontstaan er luchtwervelingen in de oven waardoor temperatuurverschillen ontstaan.
Is het daarentegen wel goed gedaan, dan zorgt het er door de geringe onderdruk juist voor dat de temperatuur in de oven overal gelijk is.
Daar komt nog bij, dat als de hoeveelheid afgezogen lucht te groot is, de temperatuur van de lucht ook oploopt, waardoor gevaar voor brand kan ontstaan.
Bij het vent-sure systeem is de temperatuur zo laag dat de lucht door een enkel wandige aluminium buis afgezogen kan worden.
Op de website van Mojo keramiek, www. mojokeramiek.nl staat alle informatie over het Vent-Sure systeem -
Cor,
Met alle respect voor je uiteenzetting, maar nu kan ik effen niet volgen. Zal door die korte bocht zijn.
- De afzuiging is NIET direct op de oven-uitgang geplaatst he! Het is een kap die wel 20cm boven de oven hangt. Waar zit nou die over- of onderdruk ?
- Ken je zo'n ventilator dat men in een WC/badkamer-verluchtingbuis steekt ? Wel wat zwak voor een ULM, maar net sterk genoeg om de ontsnapte rookgassen te vangen. Dit plaats je uiteraard niet net boven de oven, laten we wel wezen!
- Deze rubriek is gestart met GEEN ventilatie om budgettaire reden. En nu kom jij af met een Vent-Sure-system. Hoor ik daar iemand gillend weglopen ? -
Dag Cor,
Wij hebben het niet over hetzelfde.
De afzuiging die jij omschrijft is direct aangesloten op de oven, ik heb het principe gezien op een amerikaanse website.
Wat lucien en ik bedoelen is een afzuiging die niet aan de oven gekoppeld is, maar een kap boven de oven die de lucht uit de ruimte samen met de ovengassen afvoert.
groeten
Hans -
Hallo Lucien,
Zo als je zelf al opmerkte is het te gek voor woorden dat er
in een kunstencentrum geen geld is voor een degelijke afzuiging. Dit komt volgens mij ook voort uit onwetendheid.
Zelfs de Arbo dienst weet weinig van de gevaren bij glazuren en afzuiging.
Levensgevaarlijk als je ziet wat er wordt toegestaan in de werkruimtes van professionele pottenbakkerijen. -
Nou Cor, daar kon ik me vroeger ook druk over maken, maar zoals je reeds aanstipt, veelal door onwetendheid over eventuele gevaren. Een budget gaat soms helemaal op aan een stengpers, die tussen haakjes, als ze al niet na eerste gebruik staat op te drogen, nooit deze investering kan opbrengen via gerecycleerde klei. Dat sommige centra wel echt zuinig moeten omspringen met de centjes staat vast. Ik ben al opgetogen dàt ze bestaan. Echter die zich het wél kunnen veroorloven hoeven daarom zo geen stomme/prijzige afzuigsysteem te kopen als het met wat huis-tuin materialen ook kan.
Deze vraag is gesloten, er kunnen geen antwoorden meer aan worden toegevoegd.