ALGEMEEN > Glazuur - algemeen > ingebrand in zaagselton
Wie kan vertellen wat er bij mij fout gaat in de zaagselton tijdens het rakustoken? Het zaagsel brandt in het glazuur. Ik heb opnieuw geprobeerd zaagsel op het werk te strooien en dat lijkt de oorzaak. Ligt het aan het zaagsel, misschien een verontreiniging? Ik gebruik eikenzaagsel?? Wat doe ik fout?
Alvast hartelijk dank,
Inez
Alvast hartelijk dank,
Inez
21 antwoorden
-
Het fotootje lukt met geen mogelijkheid, kan niet verkleinen. In ieder geval ziet het daar waar het zaagsel op lag, ruw, dof, geen spoor van craquelé, ingebrand uit.
Hopelijk is het toch duidelijk zo?
Inez
-
Is het mogelijk, Inez, dat het glazuur geen tijd heeft gehad om een beetje uit te harden?
Wanneer je het werk té snel overpakt van de oven naar het zaagsel, beschadigd naar mijn mening het glazuur.
Marrie. -
Wat ik hier nog aan wil toe voegen, los van de correcte annalyse van Marrie, dat men nooit zaagsel mag werpen op het werkstuk. Dit laat altijd foute sporen na. Als het niet anders kan, gebruik krantenproppen of hooi. Het beste resultaat bekomt men door een laagje zaagsel onderin het rookvat aan te brengen. Zet hierover een metalen roostertje ( beton-netten met kleinste diameter ) tussen het rooster en het zaagsel kan men, ofwel hooi of krantenproppen leggen. Zorg er ook voor dat het rookvat luchtdicht afsluit. Zo heeft men optimale reductie en weinig of geen externe rook. Zolang alle brandbaar materiaal niet is opgebrand, heeft men 100% reductie en inroken. Indien er enkel nog as te zien is, rookvat lekt of iets te weinig rookmateriaal ( dit laatste komt zelden voor. Meestal TE veel rookmateriaal). Als u een deel van het werkstuk met zaagsel gaat afschermen, gaat die plaats een minder thermische shock ervaren. Het rookvat dient om de primaire reductie vast te houden. Pas beneden de 600°C kan er carbonvorming optreden.
-
Ik denk dat ik voor de proef ongeveer 5 min. wachtte met het zaagsel, zou dat te kort geweest zijn denk je?
Of het zaagsel grof of fijn is, kan dat ook nog een punt zijn? Het zaagsel was zeker ook goed droog.
Alvast bedankt voor je snelle antwoord, ga ik uitproberen.
Groeten, Inez -
Hartelijk dank voor je uitgebreide antwoord, Lucien. Het zal zeker ook een teveel aan zaagsel geweest zijn als ik dit zo lees. Het geheel klinkt volkomen logisch en ga het zeker zo uitproberen. Wat ik me nog af vraag; is het werk na een kwartier in de zaagsel al onder de 600gr?
Met groeten,
Inez
-
Inez,
Als u bedoeld dat tussen het uit de oven nemen en afsluiten in het rookvat, de temperatuur reeds tot beneden de 600°C kan dalen? Ja.
Wat er ook kan gebeuren is, dat u de optimale temperatuur reeds voorbij bent. Elk glazuur heeft zo zijn smelt-zone. Bij glazuren die weinig amfoteren bevat, zoals Al²O³ en B²O³, is het smelttraject kort. Denk maar aan kristalglazuren. Als er veel amfoteren aanwezig zijn, hebt u een moment waarbij het glazuur zijn smeltpunt heeft bereikt en mooi is uitgesmolten, maar u nog hoger kunt. Zeker als u enkel afgaat op een thermokoppel. Moment het glazuur olie-achtig gaat glimmen, ongeacht de afgelezen temperatuur, is dit het moment. Wacht u langer: minder craquelèe en langere wachttijd om in het rookvat te plaatsen. Tussentijd gaat de glazuur als gek re-oxyderen. Herkenbaar?
Ho ja, gebruik een zaklantaarn om het "glimmen" van het glazuur beter te zien. -
De rest van het glazuur ziet er steeds prachtig glanzend uit, alleen de plek waarop het zaagsel werd geraakt is ingebrand. De truck met de lamp heb ik gebruikt.
Nog een rare vraag misschien, mocht je de optimale temperatuur voorbij zijn, kom je hem bij het afkoelen toch weer tegen lijkt me, of is bij te hoge temperatuur het glazuur dan al blijvend beschadigd, is dat re-oxyderen?
Wat zie je als de glazuur gaat re-oxyderen?
(blij met de antwoorden, 't is net als in de natuur, hoe meer je weet, hoe meer vragen er komen en blijkt dat je niets weet)
Groet, Inez -
Inez, dat van die antwoorden die op zijn beurt weer vragen oproepen, daar zegt u me wat :-)
Ivm. het optimaal punt om het stuk uit de oven te nemen:
Het glazuur gaat eerst aan de buitenkant smelten, en gaat zo door tot de scherf. Moment dat de buitenkant, de huid van het glazuur, is gesmolten, heeft het glazuur zich nog niet volledig kunnen 'uitvloeien', en zit er op dat punt nog spanning op. Zo hebt u al eens een 'goede gelukt' of 'minder gelukt' resultaat, met toch hetzelfde glazuur. Het is die spanning die nodig is om craquelèe te bekomen. Op dit punt kunt u ook het best reduceren, dwz. de gasdruk opvoeren, zodat er een vlamkegel buiten de oven ontstaat. Dit een half tot een minuut vasthouden. Nu gaan de oxydes hun zuurstofatomen verliezen en worden terug metaal. Voorbeeld: koperoxyde/carbonaat wordt zo terug koperkleurig ipv groen of turqoois ( naar gelang glazuursamenstelling). Als u dit stuk aan de lucht blootsteld, gaat dit zeer snel re-oxyderen en bent u het metaalkleur kwijt. Hoe hoger de bereikte temperatuur, hoe langer het duurt om op zijn stollingspunt terug te komen. Te snel in de rookton er zaagsel op gooien, gaat op het nog weke, ongestold glazuur, sporen nalaat. Ik hoor ook wel eens dat metaalkleurige glazuren, door reductie verkregen, na een tijdje opnieuw verkleuren. meestal komt dit omdat men enkel een secundaire reductie heeft gedaan in de rookton. Enkel de 'huid' is gereduceerd, maar niet het hele glazuur. Als men dan nog eens met enkel metaalslibs gaat werken, blijft deze 'huid' blootgesteld aan her-oxydatie. Pfff, een hele hap, he? -
Ja, da's inderdaad even ademhalen. Ik ga het uitprinten en met jullie verhaal in de hand een nieuwe poging wagen. Mijn begrip van deze materie is vandaag zeker toegenomen. Wel heftig, dat gas nog opvoeren terwijl hij al de maximale temperatuur heeft, heb ik dat toch goed begrepen?
Hartelijk dank (ook Marrie) voor de supersnelle reacties.
Inez
-
Graag gedaan, Inez.
De andere tips van Lucien zullen ook bij velen welkom zijn en Lucien heeft het naar mijn mening heel duidelijk verwoordt.
Raku stoken is een heftige stook die men zo goed mogelijk probeert te beheersen.
Eerst denken, dán doen.
Stook dan ook eens in het donker en met de "vlam even door de pijp"...
Lijkt nóg heftiger :-) en heeft de, te verwachtten voordelen.
Veel plezier en veel succes!
We zijn dól op foto's!
Marrie. -
Helaas, Marrie, heb wel een uurtje zitten vogelen maar een foto kwam er niet onder, w.s. te groot.
Ja, 's nachts lijkt me helemaal prachtig maar ik wil eerst alles nog even goed zien, begrijpen en uitproberen.
Groetjes, Inez -
Naar mijn mening ziet men in de avonduren (hoeft écht niet 's nachts :-) ) in het donker méér, in en buiten de oven, dan overdag.....en beheers ik de raku stook béter in het donker dan in het volle licht maar dat kon nog wel eens héél persoonlijk zijn omdat ik vooral in het donker nogal op het raku stoken kick.....en daardoor ben ik er ook helemaal 'bij'....
Een zaklantaarn heb ik dan niet nodig hoewel het een heel goede tip is!
Misschien dat daardoor de raku stook in de zomermaanden bij mij ook wat rustiger is en ik juist dán wat meer kies voor de elektrische gladbrand.
Wat de foto's betreft...... die komen vast van jou kant en ook daarin zul je, je weg wel weten te vinden....
Een fijn raku-stook weekend???
Groetjes: Marrie. -
En het volgende antwoord roept terug een vraag op. :-) Inez,
We hebben het nog niet voldoende gehad over het gebruik en afstellen van de brander/gasdebiet, en dan wordt die haast tegenstrijdige info begrijpelijker.
1- Bij lege oven: zet de gasdruk-meter op 0,5 bar.
2- Ontsteek de brander en draai het gaskraantje volledig open.
3- Voer nu de gasdruk op tot er een vlam-kegel uit de 'schouw' komt. Controlleer dit op een donkere achtergrond en uit de zon. Met een beetje te spelen met deze druk, kan u duidelijk dit verschijnsels herhalen als test. Onhou deze gasdruk (bar). Deze druk enkel overschrijden om intens te reduceren, maar door de band is dat reeds overbodig, gezien deze afstelling met een lege oven gebeurd.
4- Werk nu nog enkel met het gaskraantje aan de brander. Zorg er tijdens het stoken voor dat er nooit een vlamkegel te zien is aan de uitgang. Als de vlamkegel maar net terug in de oven zit, is dit 'neutraal' stoken. De druk nog iets minderen (0,1 bar) is oxyderend stoken.
Het maximum vermogen dat men kan geven, is bij neutraal stoken. Als men meer gas toevoegd, kan die enkel BUITEN de oven ontbranden. Vandaar die vlamkegel. Als de gasdrukmeter op 1 bar ZOU staan bij neutraal stoken, zal alle druk daarboven de temperatuur niet sneller opvoeren, gezien die toch niet in de oven kan opbranden. Bij een houtoven heeft men zo geen kraantje wat u open of dicht kan draaien naar believen. En wat doet men dan om te reduceren ? De verhouding brandstof-lucht regelen door het schouwgat gedeeltelijk af te sluiten, met gevolg dat er ook minder verbranding is, dus: temperatuurs-val. Men kan ook brandhout toevoegen tot er een vlam uit de schouw komt, en dan is er geen temperatuurs-val. Dus, op het eind van de stook, de gasdruk opvoeren, daardoor gaat de temperatuur niet sneller stijgen, gezien deze stijging reeds maximaal was. Hebt u het prentje ? Heel belangrijk. Zie gelijk eens of de verhouding vuurmond versus schouwopening goed is. Deze is ongeveer 3 / 5 -in/uit. Vb.: 6 cm diam. ingang tov. 10 cm diam. uitgang. Optimaal stoken=zuinig stoken. Foto's achteraf ? :-) -
Het heeft even geduurd Lucien, i.v.m. mijn werkzaamheden. Ik heb alles gelezen en uitgeprint en we gaan er van de week mee aan de slag en weet zeker dat dan de vragen wel weer gaan rijzen.
Ik laat je weten hoe het gegaan is. Ontzettend bedankt voor de geweldige instrukties. (de foto's???)
Met groeten,
Inez
-
Wel ja, van uw behaalde resultaten natuurlijk! :-)
-
Oh!
-
Dag Lucien en Marie, ik ben zo vrij geweest een foto van mijn gefröbel prive aan u te sturen, kon onmogelijk verkleinen. Gisteren hebben we alle raadgevingen uitgeprobeerd, maar.....
Eerst de brander ingesteld, helemaal goed met vlam incluis en veel makkelijker te regelen nu. (indrukwekkend die vlam in de duisternis!)
Zaagselton; onderin zaagsel, dan kranten, dan gaas.
Glimmend gloeiende potten eruit (na reductie 1 min)
5 min. glazuur laten uitharden buiten de oven, daarna zaagselton.......... geen vuur!? Tissue in de potten, kranten vatten wel vlam maar zaagsel niet zo bleek na kwartier. Op de foto ziet u dus het resultaat; geen carbonisering. De volgende serie rooster er weer uit; en..........weer inbrand vlek.
Overigens was er ook geen craquelé, bij dit voor mij nieuwe glazuur (2 uit Rakuvaria met mangaan en cobalt)
misschien door de zeer grove klei?
Wat nu?
Met vriendelijke groeten,
Inez
-
Inez.
Ik heb de foto ontvangen en begrijp daardoor je vragen goed.
Het rookvat staat klaar met zaagsel onderin en rooster er op.
De te behalen temperatuur is bereikt in de oven en het deksel gaat er af. Dan laat ik het werk ongeveer 15 tot 20 seconden nog in de oven staan, vóórdat ik het er uit haal.
Vanuit de oven gaat het rechtstreeks in het rookvat.
Wanneer alles goed brandt in het rookvat, deksel er op.
Bij klein werk heb je een klein rookvat nodig of meer werk in één rookvat plaatsen.
Dat het craquelé niet zichtbaar is zou ook kunnen liggen aan de keus van het glazuur. het glazuur is vrij donker.
Wat nu??
Nogmaals proberen????? :-)
groetjes: Marrie. -
INEZ,
Van die 5 minuten uitharden, maakt u er maar 50 seconden van, zoals Marrie reeds heeft aangegeven.
Als u een mooie craquelèe wil, oxydes vermijden. Werk hier ev. met glazuurpigmenten. Mangaan totaal bannen uit reductie od raku. Deze verliest totaal zijn kleur.
Het oppervlak natuurlijk zo glad mogelijk maken. Er mag best wel 40% chamotte in, maar gebruik nooit grovere korrel dan 1mm.
Wat een goed resultaat kan geven voor sterk craquelèe is de fritte M&M 1233 als uitgang. U kan deze ook nog deels door een boorfitte vervangen.
Probeer eens volgend recept: fritte M&M 1233 85%
Kaolien 5%
Kwarts 10%
hierbij voldoende CMC lijm toevoegen. Dik glazuren.
Moment het glazuur in de oven gaat glimmen is die klaar. Niet langer wachten. -
Had de 5 minuten aangehouden vanwege het advies, glazuur even?? uit te laten harden en denk ook inderdaad dat dat de oorzaak moet zijn van het niet genoeg inroken.
Ik denk niet dat ik de hoeveelheid oxydes ongestraft kan vervangen door dezelfde hoeveelheid pigment, dus ben weer gewoon opnieuw begonnen met uitproberen. Allebei heel hartelijk dank voor de steun en meedenken en het recept van opperkok (***) Lucien ga ik zeker proberen.
Met groeten, Inez -
INEZ,
Het is me een genoegen u te kunnen adviseren. Pigmenten gaan sterker inkleuren dan oxydes, gezien deze reeds "voorgebakken" zijn.
Getekend; Chef patatkraam Lucien. :-)
Deze vraag is gesloten, er kunnen geen antwoorden meer aan worden toegevoegd.