ALGEMEEN > Techniek > rood en zwart op steengoedtemperatuur

******* ******* 4152 punten

0

Zwarte engobe.

Al eerder hebben we het over een zwarte engobe gehad waar menigeen belangstelling voor heeft.
Nu wil ik graag eens een zwarte engobe gebruiken voor een temperatuur van 1245 graden, eventueel gecombineerd met een rood glazuur, voor de gladbrand.
In een vorig bericht las ik dat een zwarte engobe het goed doet met daaroverheen dit transparant glazuur:

Natriumveldspaat 40
Kwarts 32
Krijt 20
Kaolien (chinaclay) 12
Bentoniet 2

Het glazuur zou bedoeld zijn voor een temperatuur van 1230 - 1260 graden.

Vóórdat ik over ga op het zelf maken van een engobe heb ik eens verschillende catalogussen nagekeken en men spreekt over kant en klare engobe' s over een temperatuur van 1000 - 1150 graden.
Een engobe aangeboden voor hogere temperaturen kan ik tot nu toe niet vinden.
Vreemd......???? Of snap ik het aanbod uit de catalogussen even niet??? :-)
Zou het dan zo zijn dan de engobe voor hoge bak altijd zelf gemaakt wordt van dezelfde gebruikte klei van de werkstukken??
Zo ja, hoe ziet zo'n recept er dan uit en hoe werken we dan met welke kleurpigmenten of oxides in combinatie met het opgegeven glazuur-recept?
Wanneer ik het zelf kan maken van dezelfde klei als mijn gedraaide werk dan is het gemakkelijk sparen van een slib van dezelfde klei en mogelijk beter "passend" op 't werk.
Ik hoop dat ik mijn vraag een beetje compleet heb opgesteld.

Groetjes: Marrie.

6 antwoorden

• 

  ********* ******** 4935 punten

  

  0

  Marrie, is het de bedoeling dit zwarte slib op ongebakken of reeds gebakken scherf te zetten?
• 

  ********* ******** 4152 punten

  

  0

  Lucien, tot nu toe heb ik een engobe altijd op een leerhard werkstuk geplaatst. Dat gaat bij aardewerk temperaturen, prima. Engobe wordt van dezelfde klei gemaakt als werkstuk.
  Ik heb nog nooit op een gebakken scherf een engobe gezet. Bang voor mislukken, denk ik... :-)
  
  Ik ga er van uit dat het ook gemakkelijker is om de engobe op een leerhard werkstuk te plaatsen.
  Na de biscuit dacht ik: kwestie van afplakken als de engobe tenminste "hechtend" is na de biscuitbrand en daarna de rest rood spuiten??
  Geen idee of dit wel een goede gedachtengang is....
• 

  ********* ******** 4935 punten

  

  0

  Marrie,
  U kan dezelfde werkwijze toepassen op hoge als op lage temperatuur. Op de ongebakken scherf een slib aanbrengen van de gebruikte klei. Als u die slib evnwel wil zwart maken, moet u wel rekenen op een extra krimp van die engobe. Voeg er ongeveer dezelfde hoeveelheid kaolien aan toe als de kleur-oxydes of het zwart pigment. Juist kan ik zo niet zeggen, maar het is kwestie van de slib dezelfde %-krimp te geven als de klei waar die op komt. Op biscuit zit het wel anders. Dan kunt u niet meer vanuit dezelfde klei starten, gezien het bijstoren wel iets meer omvat dan enkel wat kaolien aan toe voegen.
  
• 

  ********* ******** 4152 punten

  

  0

  Grappig is dat, Lucien.
  Het verkoop-praatje van een bepaalde catalogus luidt bij een, kant en klaar witte engobe voor Steengoed 1200 - 1300 graden als volgt:
  Men kan het inkleuren met een kleurpigment of oxide en brengt het op, op biscuit. (Dan kan bij een kant en klaar engobe voor steengoed de hele rataplan er zó bij in gemikt worden??? :-) staat geen %ten, niks bij en handig voor de "leek" )
  Na het drogen volgt het opbrengen van een passend glazuur en raadt men dus een bepaald glazuur aan.
  Vermoedelijk zijn deze twee op elkaar afgestemd. Maar hoe zit het dan met die klei er onder????
  En dat spul/oxides/rataplan wat men er eventueel aan toe heeft gevoegd???? :-)
  
  Dan komt mijn vraag of ik niet beter, voor een goed hechtend resultaat betreffende de engobe, iets lager zou gaan stoken (gebruiken we eventueel een ander glazuur er over als bovenstaande en laten we deze glazuur dan even "los") en is het daarom dat menige catalogus aangeeft verschillende kleuren te hebben tot de temperatuur van 1150 graden??
  
  Dan is het ook nog zo dat een mat effect, zwarte engobe, het ook goed zal doen bij een glanzend rood.
  Dus géén glazuur op de engobe......is voor mij óók een optie maar gezien de beschrijvingen móet er een glazuur op om het zwart te krijgen/te bekomen....
  
  Ik verwacht geen zekerheid maar een bepaalde mening of ervaring of meedenken, zou heel leuk zijn!
  
  Dan kan men zich nog afvragen, wáár ik naar toe wil???
  Dingen begrijpen, dáár wil ik naar toe.
  Dan volgt de rest, vanzelf..... Ooit... :-)
  Fijne zondag!
  Ik ga dan alvast "draaien".....
• 

  ********* ******** 4935 punten

  

  0

  Marrie,
  Uw vraag is zeer complex om er in een-twee-drie een antwoord op te geven. Ik denk dat u met deze vraag dit ook hebt uitgelokt, en niet in de eerste plaats voor uzelf. :-) Daar gaan we:
  - Kant en klaar glazuren en engobes zijn door de fabrikant ontwikkeld om met zo weinig mogelijke voorkennis, een zo goed mogelijk resultaat te bekomen door een zo groot mogelijk publiek. Men werkt daarom steeds met 'lange-smelttraject-samenstellingen". Die zijn qua resultaat niet altijd de mooiste en doen soms auto-lak-achtig aan. Als ze onderbakken zijn, dit is de 'ondergrens-temperatuur', kan men de kwastvegen nog tellen. :-) . Voor een goed resultaat stookt men best de bovengrens-temperatuur, maar zoals ik ook meermaals heb aangegeven is die temperatuur maar een deel van het traject. De tijd dat men er over doet is even belangrijk. Het is een en-en gegeven.
  - Klei, engobe, glazuur zijn strikt genomen benamingen voor een pakket mineralen en hun staat van versmelting. Voorbeeld: Een rood-bakkende aardewerkklei gaat op ongeveer 1100°C een bruine sinterengobe worden en op 1300°C een glazuur. Een engobe voor 1200-1300°C gaat op 1450°C misschien wel een mooi glazuur worden. Zo vertrekt elk glazuur als mat-glazuur en zal, mits hoger/langer stoken een blinkend glazuur worden.
  - Als we nu, om het eenvoudig voor te stellen, een steengoedglazuur stoken op aardewerkttemperatuur, bekomen we een sinterengobe. Is dit nu een zwartbakkende steengoedglazuur, zal deze op aardewerktemperatuur nog niet zwart zijn, gezien de kleurende mineralen die dit bevat, nog niet zijn uitgesmolten. Om hetzelfde zwart te bekomen, zal men meer pigment nodig hebben en een beetje meer mineralen die het smelten in de hand werken.
  - Men moet zich eerst ook de vraag stellen, wanneer heeft men een engobe nodig? Meestal om de onderliggende scherf te bedekken om reden van zijn kleur. De aanwezige kleurende mineralen in de klei, zoals ijzer of mangaan, spelen mee in de later opgebrachte glazuur. Werkt men met een transparant glazuur op een rode klei, gaat men een 'rood' glazuur zien. Wil men dit transparant glazuur blauw doen lijken, zal men er eerst een blauwkleurend engobe op moeten aanbrengen. Men kan ook ipv. een engobe+glazuur ook een dekkend blauw glazuur aanbrengen. Dit geen wel een ander karakter, maar daar zit hem nu het beoogde resultaat.
  - In uw geval heb ik de indruk dat u enkel een mat/satijn-zwart oppervlak wil naast een intens rood glazuur. Daarvoor hebt u geen twee-stappen nodig, maar een dekkend zwart 'glazuur' dat net is gaan sinteren. Een zwart glazuur voor 1350°C is misschien de oplossing als u die op 1250°C stookt.
  En dit is nog maar een zeer beknopt antwoord, gezien er nog heel wat mechanismen hier niet zijn aangegeven. Anti-smelt-mineralen die op hogere temperatuur smelter worden. Triggers die een smelting in gang zetten. Smelters die een smelting tegenwerken door hun te hoog gehalte. En dat allemaal op een zondagmorgen, jeee!! :-)
  "sinterengobe" voor 1200-1250°C zwart.
  65 natriumveldspaat
  25 krijt
  20 kaolien
  5 kwarts delen
  + 10 rood ijzerox.
  6 chroomox.
  6 Cobaltcarbon.
  Succes.
• 

  ********* ******** 4152 punten

  

  0

  Lucien, ik heb inderdaad deze vraag uitgelokt en zoals u al dacht, niet in de eerste plaats voor mezelf. (zoals ik al aangaf: misschien OOIT.... :-)
  Maar het is goed mogelijk dat mijn uitspraak "OOIT", snel dichtbij komt...want ik zag inderdaad graag een mat-satijn-zwart oppervlak, naast een intens rood glazuur.
  Nu, met het draaien, de potjes van de draaitafel "vliegen" wil ik er toch iets bijzonders van maken en heb mijn gedachten er al een tijdje over laten gaan. Raku wil ik meestal even uitsluiten (met deze klei) dus ga ik met bepaald werk, richting steengoed en iets anders is daarom welkom.
  U heeft er op deze zondagmorgen iets moois neergezet wat meteen weer iets aan mijn zondag heeft toegevoegd... Bedankt daarvoor!
  Vandaag wat nieuwe werkjes afgedraaid en geschikt geacht voor bovenstaande.
  Alle ingrediënten in huis, we kunnen er iets mee gaan doen.
  Ik vind het erg aantrekkelijk en ik denk: velen met mij.
  Groetjes: Marrie.

Deze vraag is gesloten, er kunnen geen antwoorden meer aan worden toegevoegd.